Geschiedeniswerkplaats Historisch overzicht 3e ed - Tijdvak 5 - Tijd van ontdekkers en hervormers oefentoetsen & antwoorden

NalatenschapVierde periode van 1500-1800OorlogsvlootHandelspostBeschermingFranse CalvinistWapenstilstand Calvinistische opstandeling in de Nederlanden tegen Filips II Werkwijze:Je moet hier de gebeurtenissen op een logische volgorde plaatsen. De gebeurtenissen zijn eigenlijk niet te koppelen aan een jaartal. Je zult moeten nadenken over oorzaak-gevolg. Welke stap leidt tot welke vervolgstap? Het is handig om te beginnen met degene waarvan je zeker weet dat ze bij elkaar horen. Of dat je begint met de gebeurtenis die aan het begin of aan het einde hoort. Vaak kan je nog wel punten verdienen als je er één fout hebt. Vandaar dat je moet beginnen met degene die je wel weet. Antwoord:E-D-A-B-CToelichting:E. Einde van het Byzantijnse Rijk (1453)D. Columbus ontdekt Amerika (1492)A. Luther begint zijn hervormingen (1517)B. Willem van Oranje begint de opstand (1568)C. De Republiek wordt gesticht (1588) Werkwijze:Dit lijkt een ingewikkelde vraag, maar het draait hier om kennis.Deel de vraag in twee delen op, zodat je een gestructureerd antwoord geeft en niets overslaat.Er staat niet bij hoeveel zaken je moet benoemen, ga er dan vanuit dat je één voorbeeld moet geven voor het overnemen en één voor het verbeterenAntwoord:Brunelleschi nam technieken van de klassieke vormentaal over bij bijvoorbeeld het bouwen van de koepel in Florence. Hij kopieerde zuilen, ronde bogen en kroonlijsten.Hij verbeterde ook technieken, bijvoorbeeld als het gaat over het creëren van perspectief in een schilderij. Door voorwerpen die ‘verder’ liggen kleiner af te beelden kwam er een nieuwe dimensie in schilderijen. Werkwijze.Dit lijkt een begripsvraag, maar als je de vraag goed leest gaat het om een stukje kennis. Je moet namelijk bedenken wat de start van deze burgeroorlog was en dat staat letterlijk in het boek. Begin jouw antwoord door te benoemen wat als de start van deze burgeroorlog wordt gezien.  Antwoord:De beeldenstorm wordt vaak gezien als startpunt van deze burgeroorlog en er valt te beargumenteren dat dit per ongeluk heeft plaatsgevonden. Een prediker in Vlaanderen had er namelijk op gewezen dat beelden geen plaats hadden in kerken. Er kan met een redelijke zekerheid worden aangenomen dat deze prediker geen burgeroorlog voor ogen had, maar slechts zijn volgelingen wilde laten zien dat zij op het juiste pad waren. Dat alle volgelingen vervolgens kerken verwoestten, was een onbedoeld gevolg. Werkwijze:De vier G’s staan nergens letterlijk in je boek, maar je bent ze toch zeker tegengekomen. Bedenk goed waar de verschillende kopjes in het hoofdstuk over gaan. Kun je een aantal redenen bedenken waardoor mensen op ontdekkingsreis gaan? Antwoord:Goud: Men ging naar de nieuwe wereld omdat ze daar ontzettend veel waardevolle edelmetalen konden halen en dit leverde rijkdom op. Glorie: Voor de avonturiers die op ontdekkingsreis gingen was er vaak een persoonlijk motief: eeuwige roem en je naam in de geschiedenisboeken. Geloof: Het katholicisme was behoorlijk wat macht verloren door de reformatie. Zij wilden hun geloof verspreiden in de nieuwe gebieden. Gebied: De verschillende Europese staten wilden hun eigen gebieden uitbreiden, ook in de nieuwe wereld. Een groot koloniaal rijk gaf veel aanzien.  Werkwijze:Er komen op het eindexamen vaak vragen waarbij je stukken tekst of bronnen moet verklaren met kenmerkende aspecten (KA) of dat je ze hieraan moet koppelen.Je hoeft in dit geval niet het hele kenmerkende aspect op te schrijven. Je moet hier uitleggen of Luther zijn doel was de kerk te splitsen of niet. Onderbouw je antwoord duidelijk.Antwoord:Luther had nooit de intentie om de christelijke kerk te splitsen. Hij had zeker veel aanmerkingen op de werking van de kerk, dat blijkt bijvoorbeeld aan zijn stellingen, maar hij wilde de kerk van binnenuit hervormen. Het feit dat de splitsing uiteindelijk heeft plaatsgevonden is vanuit Luthers standpunt gezien een onbedoeld gevolg. Werkwijze:Er wordt je al sturing gegeven dus je hoeft maar één kant te beargumenteren.In eerste instantie klinkt dit wellicht gek, aangezien Europeanen zich over de wereld verspreiden en vaak met geweld hun wil willen doordrijven, maar dit betekent niet dat zij grootschalige oorlogen zouden winnen.Bedenk goed waar de eerste Europeanen in de 16e eeuw vooral heengingen en wie daar de macht hadden. Vergeet niet het begrip uit te leggen en te verwerken in jouw antwoord. Antwoord:De Europese machten waren zeker niet machtig genoeg om grote gebieden te veroveren. Zij richten zich in het begin vooral op Azië, waarop op dat moment sterke rijken waren zoals China, Japan en de moguls in India. Hierdoor bleven de Europeanen vooral aan de kust, waar zij kleine handelsnederzettingen stichten, oftewel factorijen. Werkwijze:Begin niet zomaar met het beschrijven van kenmerken van Renaissance kunst. Probeer eerst eens een lijst te maken met welke kenmerken je kent, zodat je vervolgens naar de bron kan kijken.Welke komen het beste terug in de bron?Je kan natuurlijk op details letten, maar ook de thematiek van wat is afgebeeld speelt een rol.Het mooiste is als je in het begin van je antwoord kort de Renaissance uitlegt. Antwoord:Bij de Renaissance greep men terug op technieken en thema’s van de klassieke vormentaal. Dit zie je terug door het volgende:Het is realistisch geschilderdNadruk op anatomie (menselijk lichaam/naaktheid)Referentie naar de klassieke vormentaal. Venus is namelijk een godin van de Romeinen.We weten wie het heeft geschilderd, individualisme komt meer op. Hiervoor waren schilders vaak onbekend. Werkwijze:Er wordt in de vraag duidelijk vermeld dat je naar een tekstelement moet verwijzen. Doe dit ook. Je kan hiernaar verwijzen door een deel tussen aanhalingstekens te plaatsenJe moet alleen twee argumenten geven waarom Columbus niet de ontdekker van Amerika is. Hou het ook bij twee argumenten. Antwoord:Het eerste argument is dat de ontdekte eilanden ‘’bewoond zijn door talloze mensen’’. Het is gek om te zeggen dat hij een nieuw stuk gebied heeft ontdekt als er al mensen wonen. Verder staat er ook dat ‘’de indianen noemden het eiland Guanaham’’. Dus ook daarbij is het duidelijk dat hij niet het eiland ontdekt, want de indianen wisten al van het bestaan ervan. Verder wordt er aangegeven dat Columbus met een hele vloot arriveert. Dus hij is niet de enige die de gebieden ‘ontdekt’.   Werkwijze:De vraag geeft al een goede handleiding voor de opbouw van jouw antwoord. Zorg ervoor dat je actief in de bron gaat zoeken naar de manieren waarop katholieken de protestantse reformatie willen tegengaan. Bedenk dat tegengaan niet per se betekent dat ze er tegen vechten, ze kunnen ook standpunten accepteren.Antwoord:De katholieke kerk wil op twee manieren de protestantse reformatie tegengaan. Allereerst geven zij aan dat de verkoop van aflaten wel degelijk geaccepteerd is, iets waar de protestantse kritiek zich op richtte. Toch geven ze aan dat ze zich wel moeten matigen bij de verkoop, dus ze nemen een deel van de kritiek wel ter harte.  Werkwijze: Ook hier zijn er meerdere oorzaken te benoemen. Je hoeft er maar één te benoemen dus doe dat dan ook. Ga voor het antwoord dat voor jouw gevoel het meeste klopt. Eén antwoord gaat over sociaal/economische oorzaken en de tweede, die lastiger te vinden is, heeft te maken met centralisatie.Antwoord:De oorzaak die in het gedicht het meest naar voren komt, is dat er economische rampspoed is dat sociale gevolgen heeft, namelijk het niet meer hebben van voedsel waardoor vrouwen en kinderen in nood verkeren. Er is dus sprake van een sociaal/economische oorzaak.De tweede is wat vergezocht, maar je zou een redelijke argumentatie kunnen opbouwen dat er sprake is van centralisatie. Het land wordt vanuit Brussel bestuurd. De gewesten waren tegen centralisatie, waardoor je kan spreken van een politieke oorzaak waardoor de opstand is uitgebroken.