De Geo LRN-line - Hoofdstuk 8 - De Poolgebieden oefentoetsen & antwoorden

Aanpassing aan de klimaatverandering om de gevolgen ervan te verminderen.Maatregelen die de uitstoot van broeikasgassen verminderen om zo de klimaatverandering tegen te gaan.Lijn die punten van gelijke temperatuur met elkaar verbindt.Het geheel van planten en dieren in een gebied en hoe ze in verhouding staan tot elkaar en hun omgeving. Rusland, VS, Canada, Groenland (=Denemarken), Noorwegen, Zweden, Finland, IJsland.Toelichting: Groenland is een autonome provincie van Denemarken. De geologische tijdschaalTipping pointsSchildInuitToelichting:Dit is de indeling van de geschiedenis van de aarde in tijdvakken en periodes.Dit is een moment waarop grote veranderingen plaatsvinden, zoals waarop het klimaat drastisch en onomkeerbaar verandert. AntarcticaDrie manieren:De noordpoolcirkel, gelegen op 66,5ºN.B.De 10ºC-juli-isotherm (lijn waar het in juli niet warmer dan 10ºC wordt)De noordelijke boomgrensDe boorkernen uit de bodem onder de ijskap, met daarin sporen van zaden en stuifmeelkorrels van vele verschillende planten.Toelichting: Antarctica (de zuidpool), daar zijn de zomers net zo koud als de winters op de noordpool. Oftewel de winters op de Zuidpool zijn nòg veel kouder!Onthoudt: Arctica = Noordpool, dus de vraag is hoe begrens je de Noordpool. De stijging van de zeespiegelZee-ijs zijn losse drijvende brokken op het water. Als deze brokken/ijsschollen dicht tegen elkaar aanliggen/op elkaar gepakt liggen, noemen we het pakijs.Nee. Zee-ijs dat smelt laat de zeespiegel niet stijgen, alleen ijs/gletsjers die op land liggen, zullen na smelten zorgen voor een stijging van zeewater.Toelichting:De zeespiegel kan tot wel 7 meter stijgen. Voor Nederland is dit van belang, omdat Nederland voor de helft onder zeeniveau ligt. Als de zee dan ook nog eens 7 meter stijgt, moeten we wel extreem goede dijken bouwen (of een deel van ons land opgeven).–Vergelijk het met een drankje met daarin ijsblokjes. Als de ijsblokjes volledig gesmolten zijn, zit er niet ineens meer water in je glas. Het water is niet gestegen. West- en Oost Antarctica bewegen uit elkaar, dit noem je divergentie. Hierdoor ontstonden in het midden breuken. Het gebied rekte uit elkaar en zakte in een riftzone werd gevormd (dalingsgebied). In deze riftzone kon magma omhoog komen door de scheuren, waardoor onder andere de vulkaan Mount Erebus is gevormd. De plek waar de zeebodem ineens steil naar beneden gaat. Omdat de zee/oceaan hier nog niet zo diep is als buiten het continentaal plat. Hoe dieper, hoe lastiger het wordt om de delfstoffen omhoog te halen.Ja, want de EEZ is de exclusieve economische zone, oftewel het gebied waar binnen alle grondstoffen/delfstoffen/visvangsten voor Canada zijn.Het Antarctisch verdrag is een overeenkomst tussen 44 landen, met onder andere het Antarctisch milieuprotocol, waarin is afgesproken dat het tot minstens 2048 verboden is om delfstoffen te winnen van de Zuidpool. Toelichting:Het continentaal plat is het deel van de zeebodem dat aan een land grenst.Delfstoffen zijn grondstoffen en brandstoffen in de (oceaan)bodem. Omdat dit voor het eerst is dat deze verandering puur door menselijke activiteiten wordt veroorzaakt. Het komt nu door de uitstootgassen en broeikasgassen die door mensen de lucht in zijn gebracht. Èn om het feit dat het daardoor nu zo snel gaat. In nog geen 100 jaar een enorme stijging (terwijl dat vroeger geleidelijk in duizenden jaren ging, waardoor natuur en dieren zich rustig konden aanpassen aan veranderingen)De opwarming van de aarde beperken tot 1,5ºC (max. 2,0ºC). En als tweede is afgesproken dat de rijke ontwikkelde landen de ontwikkelingslanden financieel ondersteunen (omdat de rijke landen ook historisch gezien al het langst aan het vervuilen zijn, en dus eigenlijk ‘de dader’ zijn). Het ontdooien van het permafrost.Door dit dooien verzakt de grond, waardoor ook gasleidingen kunnen verschuiven/breken, waardoor gas vrij komt en dit kan ontploffen, met brand als gevolg.Door het smelten van de permafrost komt er CO₂ en methaan vrij dat jarenlang opgeslagen zat in de bevroren grond. Nu komen deze broeikasgassen in de atmosfeer terecht, waardoor het warmer wordt, er nog meer permafrost smelt, er nog meer CO₂/methaan vrij komt, enzovoort.Toelichting: Permafrost is de (vroeger) altijd bevroren bodem. PangeaLaurazië en GondwanaOmdat deze werelddelen miljoenen jaren geleden aan elkaar vastzaten, dus een diersoort kon in dit hele gebied leven (Gondwana).Omdat de zeestroom nu kans zag om rechtdoor te gaan, in plaats van om Australië heen, via de tropen, om daar op te warmen. De zeestroom die nu rechtdoor ging, warmde niet meer op in de tropen, maar cirkelt rondjes om Antarctica, en blijft nu dus heel koud. Toelichting:-Laurazië is het huidige Noord-Amerika, Europa en Azië. Gondwana is het huidige Zuid-Amerika, Afrika, India, Australië en Antarctica.-Deze zeestroom noemen we de Westenwinddrift. Drift is een ander woord voor zeestroom. Omdat je hiermee de route vanuit Europa naar Azië (Japan, Korea, China) aanzienlijk verkort. Omdat je dan geld kunt verdienen aan deze nieuwe handelsroute.Nieuwe visrijke visgebieden komen vrij en olie- en gasvelden komen vrij.Omdat de vispopulaties dan overbevist kunnen raken en uitsterven en omdat er dan nog meer olie/gas gebruikt gaat worden en in de atmosfeer terechtkomt (en de booreilanden kunnen milieuschade aanrichten in het poolgebied als ze gaan lekken of misschien zelfs bij een ongeluk ooit exploderen).Toelichting:Als je via het Suezkanaal (Afrika) moet varen, kost je dit zeker zo’n 30 tot 40 dagen. Via de Noordelijke IJszee is dit slechts zo’n 20 tot 30 dagen. En minder dagen, kost minder geld, dus is het goedkoper.Je kunt geld verdienen door bijvoorbeeld havens die schepen aandoen (in Canada of Rusland), of door tol te heffen voor passerende schepen. Albedo-effectExtra koud. Want het zonlicht wordt niet opgenomen door het ijs of de bodem, maar teruggekaatst (maar liefst 85%)Over langere tijd zorgt de opwarming van de poolgebieden juist voor verdere opwarming van het klimaat. Het ijs smelt namelijk, waardoor er minder ijs overblijft en het albedo-effect dus minder wordt. Minder zonlicht wordt weerkaatst door ijs, en meer zonlicht (warmte) wordt opgenomen door de zee/oceaan, waardoor de aarde dus sneller opwarmt, er nog meer ijs smelt, er nog minder albedo is, enzovoort 🡪 dit noemen we een positieve terugkoppeling.Bij deze grote bosbranden komen heel veel roetdeeltjes vrij. Die roetdeeltjes vallen op het witte ijs, waardoor het zwart/grijs kleurt. Bij witte oppervlakken is het albedo-effect sterk, maar bij grijs/zwart oppervlak niet. Zonlicht/warmte wordt dus niet meer teruggekaatst, maar opgenomen door de bodem. Het gevolg is dat de temperatuur op aarde toe neemt.