Memo MAX 5.1 deel A+B - Hoofdstuk 2 - De 19e eeuw oefentoetsen & antwoorden

a) Iedere volwassene mag stemmen (als er verkiezingen zijn), dus ook arbeiders en vrouwen. b) De komst van machines en fabrieken die in zo'n vijftig jaar voor grote veranderingen in de economie en de samenleving zorgde.c) Iemand die in een fabriek werk doet waarvoor weinig opleiding nodig is. d) Een gebied in een ander werelddeel dat door een Europees land is veroverd en wordt bestuurd.e) Materiaal dat gebruikt wordt om een ander product mee te maken. a) feminismeb) industrialisatiec) liberalismed) socialisme a) De tijd van burgers en stoommachines. b) Tussen 1800 en 1900, dus de 19e eeuw. a. Drie van de volgende veranderingen:De mijnbouw werd heel belangrijk (om steenkool voor de stoommachines te winnen).De ijzerindustrie werd steeds belangrijker (voor machines, spoorwegen en bruggen).Thuiswerk en kleine werkplaatsen verdwenen.Veel mensen gingen op vaste tijden en voor een loon werken in de fabriek. Zij waren niet langer eigen baas (op hun boerderij). Veel producten werden goedkoper (met machines konden in dezelfde tijd meer producten gemaakt worden).b. Drie van de volgende veranderingen:Er kwam een ander landschap met fabrieken, spoorwegen en kanalen.Het kwam milieuvervuiling.  Er ontstonden nieuwe steden en deze groeiden snel (verstedelijking). Er ontstond een nieuwe groep mensen in de samenleving: de arbeiders (zonder eigen land of bedrijf).  a) Lange werkdagen, vaak met nachtdiensten.Veel ziekte en ongelukken (het werk was gevaarlijk en ongezond). Geen wetten om arbeiders te beschermen, zoals bij ziekte of ontslag. b)De huizen lagen dicht bij de fabrieken (onder de vuile rook).De huizen waren klein en van slechte kwaliteit.Er was geen stromend water en geen riolering (dus slechte hygiëne). De liberalen vonden dat de regering zich zo min mogelijk met de economie moest bemoeien. Fabriekseigenaren mochten bijvoorbeeld zelf lonen en prijzen bepalen. Die vrijheid was goed voor de economie.  Het belangrijkste doel van de socialisten was de invoering van algemeen kiesrecht, want dan mochten ook de arbeiders stemmen. Daardoor zouden er socialisten in het bestuur komen die wetten konden maken om arbeiders te beschermen tegen de machtige fabriekseigenaren. Tip: Begin je antwoord met het herhalen van (een deel) van de vraag. De man was de baas van het gezin en mocht alle beslissingen nemen.Vrouwen mochten niet stemmen.Vrouwen mochten vaak geen opleiding volgen (studeren).Vrouwen kregen minder betaald dan mannen. a)  modern imperialisme is het willen veroveren van en heersen over zoveel mogelijk gebied in Azië en Afrika door Europese landen. b) Oorzaken zijn:1. De industriële revolutie. Hierdoor waren grondstoffen nodig die alleen buiten Europa te vinden zijn.2. Fabrikanten wilden gebieden waar ze hun producten konden verkopen uitbreiden.3. Europeanen wilde de volken buiten Europa opvoeden en christelijk maken (bekeren). Er ontstond een nieuwe groep mensen in de samenleving: de arbeiders.Toelichting: Een arbeider is iemand die werk doet in een fabriek (voor een laag loon en met hele slechte werkomstandigheden).  Deze afbeelding gaat over het Kinderwetje van Van Houten uit 1874. Daarin stond dat dat kinderen onder de 12 jaar niet meer in fabrieken mochten werken. Dit was nodig, omdat er vanaf 1860 steeds meer kinderen lage uren zonder pauze in fabrieken werkten aan onveilige en lawaaiige machines. Hierdoor konden de kinderen ook niet naar school. De kinderen waren blij dat ze tot hun 12e nu niet meer mochten werken en naar school konden. Toelichting:Deze wet maakte niet veel verschil. Er werd niet gecontroleerd en kinderen bleven gewoon werken in de fabrieken. Extra info: https://schooltv.nl In 1919 kwam er kiesrecht voor alle vrouwen. Extra info over Aletta Jacobs, een bekende feministe die ook op de foto staat: https://schooltv.nl a. Nederland breidde om twee redenen uit na 1870:Ze waren bang dat andere Europese landen hen voor zouden zijn (door het modern imperialisme). Ze wilden grondstoffen bezitten (zoals aardolie van Sumatra). b. De Nederlanders konden de baas blijven in Nederlands-Indië, omdat zij goed bewapende soldaten in daar hadden.