MEMO MAX 2021 deel A+B - Hoofdstuk 1 - De Eerste Wereldoorlog oefentoetsen & antwoorden

a) Abstracte kunst = kunst die geen verband houdt met de zichtbare werkelijkheid b) Geallieerden = letterlijk: “bondgenoten”. In de Eerste Wereldoorlog de benaming voor de landen die aan de zijde van Engeland en Frankrijk streden. c) Ideologie = Politieke leer: een samenhangend geheel van ideeën over de manier waarop de samenleving zou moeten worden ingericht op economisch, politiek-bestuurlijk, sociaal en soms ook cultureel gebied. d) Moderne massasamenleving = een samenleving waarin een groot deel van de bevolking in steden leeft en waarin mensen elkaar gemakkelijk kunnen bereiken, dankzij een goed (gemotoriseerd) transportsysteem en massamedia. e) Propaganda = reclame voor politieke ideeën of een politicus via massamedia, met als doel zoveel mogelijk mensen te overtuigen f) Totale oorlog = een oorlog waarbij niet alleen het leger, maar de hele samenleving betrokken is. De juiste combinaties zijn: a-3 / b-5 / c-4 / d-1.  Je houdt 2 over. a) Wilhelm II was de Duitse keizer tussen 1888 en 1918. Hij vergrootte de Duitse vloot en voerde een agressieve buitenlandse politiek / was uit op oorlog. b) Nicolaas II was de laatste tsaar (keizer) van Rusland die in 1917 moest aftreden na felle opstanden in het land. c) Woodrow Wilson was de president van de Verenigde Staten (1913 - 1921) die besloot tot Amerikaanse deelname aan de Eerste Wereldoorlog (en bij het Verdrag van Versailles probeerde te voorkomen dat Duitsland de schuld kreeg). De juiste volgorde is: 5-2-4-6-3-1 Kenmerken van Nickelodeons die horen bij een moderne massasamenleving: Nickelodeons ontstaan in steden Het ontstaan is het gevolg van de uitvinding van het massamedium film De entree is laag, waardoor grote groepen mensen filmpjes konden kijken De inhoud van de filmpjes was afgestemd op een grote groep mensen/ arbeiders / de lagere sociale klasse. Tip: het kennen van de begrippen is bij geschiedenis erg belangrijk. Deze vraag draait om het begrip moderne massasamenleving. Daarvan heb je bij opgave 1 een definitie gegeven. Je ziet in het antwoord duidelijk iets over (inwoners van) steden en een massamedium terug. Modern imperialisme is het streven van rond 1900 van Europese landen naar een zo groot mogelijk rijk dat bestaat uit kolonies. In deze gebeurtenissen zie je dat Frankrijk en Duitsland hun gebied in Marokko willen uitbreiden. Een oorlog wordt (nu nog) voorkomen, omdat Frankrijk steun krijgt van bondgenoot Engeland als Duitsland zich te machtig opstelt met oorlogsschepen. Tip: De gebeurtenissen in Marokko zijn een voorbeeld bij het begrip modern imperialisme. Het is belangrijk dat je bij het leren een verschil maakt tussen de inhoud van een begrip (wat betekent het) en een voorbeeld ervan. Overleg met je leraar of je de voorbeelden uit het boek moet leren. a) Frankrijk en Rusland lagen aan weerszijden van Duitsland. Duitsland was rond 1900 de nieuwkomer in Europa en groeide snel uit tot een grootmacht. Frankrijk en Rusland konden Duitsland insluiten, zodat het in een geval van oorlog op twee fronten moest vechten. b) Frankrijk en Engeland hadden samen de meeste kolonies. Duitsland probeerde rond 1900 ook kolonies te veroveren. Om dat te voorkomen, trokken Engeland en Frankrijk samen op. c) Duitsland en Oostenrijk-Hongarije lagen centraal in Europa. Oostenrijk-Hongarije grensde aan Rusland. Duitsland vond het verstandig om met Oostenrijk-Hongarije samen te gaan, omdat Frankrijk en Rusland al bondgenoten waren. Tip: Gebruik een landkaartje om de bondgenootschappen te leren. Doordat je ziet dat Duitsland tussen Frankrijk en Rusland in ligt en dat Rusland en Oostenrijk-Hongarije aan elkaar grenzen, kun je makkelijker onthouden welke landen bij elkaar horen. Doordat Nederland geen kant koos tijdens de Eerste Wereldoorlog kon het met alle partijen blijven handelen. Daardoor bleef de economie redelijk sterk. Tip: Als er in een vraag naar een motief wordt gevraagd, bedenk dan wat of waarom iets gunstig is voor de partij van wie je het motief moet noemen. Landen en personen handelen meestal uit eigenbelang. Een verandering in de samenleving rond 1900 was het ontstaan van de moderne massasamenleving. Deze foto kun je daarvoor gebruiken: Kenmerkend daarvoor is de opkomst van vervoersmiddelen, zoals de auto. Dit is een foto uit 1913 van een autofabriek.  Een ander kenmerk zijn uitvindingen die het productieproces efficiënter maakten. Op deze foto staat de eerste lopende band. Tip: Laat je niet afleiden door de informatie en het woordgebruik in de vraag! In de vraagstelling hebben ze het over “een verandering in de samenleving rond 1900”. Dat heb je niet geleerd, maar wel dat in die periode de moderne massasamenleving ontstond. En dat de opkomst van vervoersmiddelen (zoals auto’s) daarin een belangrijke rol speelden. a) Dit schilderij gaat over de politieke spanningen tussen Frankrijk en Duitsland rond 1900. Dat kun je zien aan (noem een van de volgende): de leraar toont zijn leerlingen dat Duitsland de vijand is (door de zwarte vlek) / het jaar waaruit dit schilderij stamt (tussen de Frans-Duitse Oorlog van 1870-71 en de Eerste Wereldoorlog). b) Het nationalisme speelt een rol in het ontstaan van de politieke spanningen tussen Frankrijk en Duitsland rond 1900. Dat kun je zien aan (noem een van de volgende): de leerling die in een soldatenjasje rondloopt (alsof hij wil vechten voor Frankrijk) / de leerling met de medaille ter nagedachtenis aan zijn vader (trots op het offer dat zijn vader heeft gebracht / zijn vader willen wreken). Tip: 1) Gebruik de toelichting bij een bron! Vaak staan daarin de zaken waarvan ze willen dat het je opvalt (hier: de zwarte vlek / het soldatenjasje / de medaille). 2) Herhaal telkens eerst de vraag in je antwoord. Dat helpt je gericht antwoord te geven. 3) Laat in je antwoord duidelijk blijken dat je iets op het plaatje hebt gezien. Dat kan eenvoudig door een zin te beginnen met “Dat kan je zien aan … (en dan noemen wat je hebt gezien)...” Dit gedicht geeft een goede beschrijving van het karakter van de Eerste Wereldoorlog, omdat: (Gebruik twee van de volgende argumenten): - Het gedicht speelt zich af in een loopgraaf en geeft daarvan enkele details (ratten / klaprozen) en dat is kenmerkend voor de Eerste Wereldoorlog. - Het gedicht is tijdens de Eerste Wereldoorlog geschreven door iemand die zelf aan het front diende. Het is dus een ervaring van hemzelf. Tip: het woord “karakter” in de vraagstelling is een beetje vaag. Als je twijfelt over de betekenis van een woord, kijk dan kort naar het onderwerp van de bron (hier: gedicht over een loopgraaf) en grijp terug op wat je geleerd hebt (hier: tijdens de Eerste Wereldoorlog speelden loopgraven een belangrijke rol en je weet dat het daar wemelde van het ongedierte, zoals ratten). Propaganda is reclame maken voor een politieke ideologie. De boodschap is dat de fascisten ervoor zorgen dat de inflatie / economische problemen in Italië worden opgelost.  Dat zie je aan (noem twee van de volgende:) Op de weegschaal aan de rechterkant is de Italiaanse munt meer waard (zwaarder) dan de Franse Aan de rechterkant zijn de fascisten aan de macht, terwijl de andere politieke ideologie / het bolsjewisme voor economische crisis / onrust zorgt. Tip: Lastig aan deze vraag is dat het het bolsjewisme / communisme nog niet kent. Daar staat tegenover dat je wel het fascisme kent en dat je weet wat propaganda is. Omdat je die twee dingen weet, kun je beredeneren dat de boodschap gunstig moet zijn voor de fascisten en ongunstig voor de andere ideologie. Het onderwerp van de poster is economie / inflatie. Dus de boodschap: fascisme zorgt voor het verdwijnen van inflatie.