Feniks 3e ed/LRN-line - Toets Tijdvak 1 - Tijd van jagers en boeren oefentoetsen & antwoorden

a) Ambtenaren: mensen in dienst van de overheid die het (lands)bestuur ondersteunen. b) Cultuur: groep mensen met gemeenschappelijke kenmerken, opvattingen, normen en waarden.  c) Evolutie: geleidelijke verandering. d) Jagers-verzamelaars: iemand die leeft van de jacht en wat de natuur biedt. Ze leven in kleine groepen zoals nomaden.  e) Landbouwsamenleving: samenleving waarin een groot deel van de mensen wonen en werken in de landbouw. Ook agrarische samenleving.  f) Nomade: iemand die niet op een vaste plek woont. g) Polytheïsme: religie waarin meerdere goden worden vereerd. h) Sedentair: mensen wonen op een permanente plek. i) Sociale verschillen: verschillen in aanzien. j) Staat: land met duidelijke grenzen, met een overheid die verantwoordelijk is voor het bestuur, de rechtspraak, het leger en de openbare orde.  k) Stadstaat: stad met het omliggende platteland. II - III - IV - I - VI - V  II) Boeren vestigden zich in het Nijldal.III) Egypte krijgt een koning, die zich Farao laat noemen.IV) Egypte wordt een eenheid.I) Alleen Aton mag nog aanbeden worden in Egypte.VI) Farao Achnaton sterft en wordt opgevolgd door zijn zoon.V) Duizenden mensen verlaten Achetaton. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een zin over de geringe kennis van de prehistorie. Enkele voorbeelden: Er zijn geen schriftelijke bronnen. Er zijn relatief weinig bronnen.    2. Een zin over wat dit betekent voor onze kennis: Enkele voorbeelden: Daardoor is onze kennis beperkt en weten we niets over bijvoorbeeld gevoelens. Daardoor weten we niet of de vondsten een goed beeld geven van de prehistorie. De overgang van jagen naar landbouw wordt in het boek in vijf stappen beschreven: Het klimaat wordt natter en warmer. Mensen gaan op een vaste plek wonen. Het wordt kouder en droger. De overvloed aan eten neemt af. Mensen gaan hun eten zelf produceren. Een juist antwoord laat zien dat beide zaken een noodzakelijk gevolg zijn van elkaar. Bijvoorbeeld: Als een stam begint met landbouw, trekken ze niet meer weg (anders kunnen zij niet profiteren van de oogst). Als een stam op een vaste plek gaat wonen, raakt het eten in de natuur op en moeten zij zelf voedsel gaan produceren. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een zin over het belang van irrigatielandbouw. Bijvoorbeeld:  Door de irrigatielandbouw ontstond voedseloverschot.    2. Een zin over hoe dit leidt tot het ontstaan van steden. Enkele voorbeelden: Daardoor konden grotere groepen bij elkaar gaan wonen. Daardoor konden mensen zich gaan specialiseren en dat hoort bij steden. Bij deze vraag is het belangrijk dat je uitlegt hoe de staat wordt versterkt door beide zaken.  Bijvoorbeeld: Door propaganda gingen meer mensen geloven in de macht van de farao. Daardoor zouden zij de farao en de staat beter gehoorzamen. Door belasting kon de farao het leger uitbreiden en situaties zo beter controleren. Een voorbeeld van een juist antwoord: De echte naam van de stam is onbekend / de stam heeft deze naam later gekregen. Dit duidt op de afwezigheid van schrift en dat past bij de prehistorie. De bekers duiden erop dat er dingen bewaard moesten blijven; bijvoorbeeld zaaigoed / eten voor komende jaren. Dat duidt op landbouw / afwezigheid van jagersbestaan. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een zin over het belang van water. Enkele voorbeelden: Door water kon voedseloverschot ontstaan. Door water kon irrigatielandbouw plaatsvinden.    2. Een zin over hoe water leidt tot steden. Bijvoorbeeld: Door voedseloverschot konden meer mensen bij elkaar leven. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een antwoord. Bijvoorbeeld:  Verandering / continuïteit.    2. Een uitleg van je antwoord. Enkele voorbeelden: Bij verandering: Deze farao voerde het monotheïsme in / verbood andere goden. Bij continuïteit: Religie bleef uitermate belangrijk. NB: het voorbeeld bij verandering wordt door de meeste docenten meer gewaardeerd. Afbeelding 1: Leefwijze van jagers-verzamelaars.Afbeelding 2: Ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen.Afbeelding 3: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.Let op: volgens het examenprogramma mag je kenmerkende aspecten in je eigen woorden omschrijven. Een letterlijke omschrijving is natuurlijk altijd goed.