Feniks 3e ed/LRN-line - Toets Tijdvak 1 - Tijd van jagers en boeren oefentoetsen & antwoorden

a)  Fout: nomadisch Het moet zijn: sedentair b)  Fout: dalende Het moet zijn: stijgende c)  Fout: net Het moet zijn: ver (boeren staan bijna onderaan) d) Fout: woord Het moet zijn: klank e)  Fout: Ook Het moet zijn: brachten geen offers. f)  Fout: sarcofaag Het moet zijn: vizier 6-1-4-3-2-5  Toelichting:6) Sommige jagers stammen worden sedentair (§1).4) Ontstaan van het spijkerschrift (§2).3) Egypte wordt een eenheid (§3).2) Achnaton wordt farao (§3).1) In Nederland ontstaat een landbouwsamenleving (§1). Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Welke gegevens beschikbaar zijn over jager-verzamelaars. Bijvoorbeeld: Van deze stammen zijn alleen materiële overblijfselen. 2. Waarom deze gegevens onvoldoende zijn voor het achterhalen van immateriële kenmerken. Bijvoorbeeld: Voorwerpen geven vaak geen toegang tot gevoelens of opvattingen over goed en kwaad. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van hoe je machtsverschillen ziet. Bijvoorbeeld: Machtsverschillen hebben vaak te maken met verschillen in bezit. 2. Hoe dit leidt tot kleine verschillen bij jagers en grotere verschillen bij boeren. Boeren hebben meer bezittingen dan jagers. De verschillen bij boeren zijn daarom groter. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van hoe een stad is georganiseerd. Bijvoorbeeld: In de stad leven groepen (ambachtslieden, priesters) die zelf geen eten maken. 2. Een uitleg waarom voedselvoorraden daarom belangrijk zijn. Bijvoorbeeld: Zonder voedselvoorraden komen deze groepen bij tegenslag (misoogst) in de problemen. Goede antwoorden gaan in op de rivieren die overstromen. Bijvoorbeeld: Omdat de Eufraat en de Tigris overstroomden. Met dat water kon de irrigatielandbouw worden vormgegeven. Goede antwoorden gaan in op propaganda als middel om de macht te behouden. Bijvoorbeeld: Door propaganda raakten de Egyptenaren onder de indruk van de macht van de farao en accepteerden ze zijn macht. a) Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van de prehistorie. Bijvoorbeeld: In de prehistorie was er nog geen schrift. 2. Waarom Ötzi waarschijnlijk geen schrift kende. Bijvoorbeeld: Ötzi is vernoemd naar de plek waar hij is gevonden. Er zijn geen schriftelijke overblijfselen van hem of zijn stam. b) Goede antwoorden gaan in op het feit dat het onduidelijk is of Ötzi hetzelfde deed als zijn tijdgenoten. Bijvoorbeeld: Het is onzeker of andere mensen dezelfde gewoontes hadden als Ötzi. Wellicht heeft hij tijdens zijn tocht dingen gegeten die normaal niet gegeten werden. Goede antwoorden gaan in op de sedentaire levenswijze van boeren. Bijvoorbeeld: Boeren leefden op een plek en als er geen dieren op deze plek waren, moesten deze dieren wel tam worden gemaakt. a) Het ontstaan van steden en stedelijke gemeenschappen. b) Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg waarom de dammen belangrijk waren. Bijvoorbeeld: Dammen waren van belang voor een goede oogst. 2. Een uitleg waarom slecht onderhoud zwaar werd bestraft. Bijvoorbeeld: Slecht onderhoud zou leiden tot het doorbreken van de dam, waardoor de landbouw geen voortgang kon vinden. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van de vindplaats van deze afbeelding. Bijvoorbeeld: De tekening is gevonden in een paleis van de Assyrische koning. 2. Waarom dat leidt tot de conclusie dat de informatie mogelijk onbetrouwbaar is. Bijvoorbeeld: De koning wilde propaganda maken en heeft de gegevens voor hem mooier gemaakt dan de werkelijkheid om zo machtiger over te komen. 1. Goede antwoorden gaan in op een sedentaire levenswijze. Bijvoorbeeld: Dit soort gebouwen worden niet gemaakt om weer verder te trekken. 2. Goede antwoorden gaan in op het belang van een goede organisatie om deze piramides te maken. Bijvoorbeeld: Het bouwen van deze piramides vraagt om een goede organisatie. Er moeten voldoende bouwvakkers en materialen zijn. Ook moeten alle bouwvakkers eten krijgen. Dit kan alleen als het bestuur goed is georganiseerd.