De Geo LRN-line - Hoofdstuk 4 - Grenzeloos Europa oefentoetsen & antwoorden

Hightechindustrie.Central Business District.Multinationale Ondernemingen / Multinationals.Zware industrie.Ontheemden. Twee van de volgende:- Oude gebouwen zoals kerken, kloosters, oude monumentale huizen- kleine, smalle, kronkelige straatjes / vaak files / parkeerproblemen- werken, winkelen en uitgaan zijn er de belangrijkste ruimtegebruikersJa. BNP / Bruto Nationaal Product.Arbeidsmigranten.Toelichting bij b.Vergrijzing wil zeggen dat het aantal oudere inwoners toeneemt. Ontgroening wil zeggen dat het aantal jongeren inwoners afneemt. Dit gaat altijd hand in hand.Als jonge mensen vertrekken van een dorp op het platteland naar de stad, blijven er veel ouderen achter in het dorp op het platteland (= vergrijzing) en zijn er tegelijkertijd nog maar weinig jongeren in het dorp op het platteland (=ontgroening). zes landen (waaronder Nederland)EEG (Europese Economische Gemeenschap)27 landen Toelichting: Let op, in je boek spreken ze nog van 28 landen in 2019, maar dat is dus voor de uitvoering van de Brexit. Het zijn er nu, zonder Engeland, nog maar 27. Zie: european-union.europa.eu Omdat de industrie zich (vanaf 1870) ging ontwikkelen en fabrieken zich vestigden nabij rivieren en spoorwegen aan de rand van de historische binnenstad. De arbeiders die op deze fabrieken afkwamen werden gehuisvest in de nieuwe arbeidershuizen/arbeiderswijken, die we tegenwoordig kennen als de ‘oude woonwijken’ rondom het centrum van Berlijn.Omdat Berlijn lange tijd in tweeën werd gesplitst door de Berlijnse muur. Zowel ten westen als ten oosten van de stad ontstond er zo een kern/centrum, vanuit waar de stad groeide. Berlijn heeft dus, ook na de val van de muur, dus eigenlijk twee kernen.Re-urbanisatie wil zeggen dat mensen weer opnieuw naar de stad toe trekken. Dit zijn vooral jongeren (studenten, jonge werkzoekenden). Jongeren moeten vaak nog kinderen krijgen. Aangezien er nu vooral veel jongeren in de stad wonen, worden daar ook de kinderen geboren en dus neemt de natuurlijke bevolkingsgroei toe. Dat de woonfunctie minder belangrijk werd, en er juist veel kantoren en winkels gebouwd werden (ten koste van woningen). Dat is cityvorming.Oost-Berlijn. Omdat Oost-Duitsland altijd minder welvarend was, en daarom daar de leefbaarheid en het onderhoud ook flink achter is gebleven. Na de val van de muur was duidelijk dat Oost-Duitsland en Oost-Berlijn een flinke opknapbeurt nodig hadden: stedelijke vernieuwing.Toelichting: Dit is niet alleen het geval rondom Berlijn, maar eigenlijk bij alle oude industriesteden.Ga in je antwoord in op zowel Berlijn, als andere steden. Er wordt in de vraag namelijk gevraagd om uit te leggen waarom dit bij Berlijn wèl is, en bij veel andere steden niet, dus dan moet je in je antwoord ook op beide ingaan.Je moet in je antwoord in gaan op het feit dat het jongeren zijn en dat ze kinderen krijgen. Doe je dat niet, dan heb je het waarschijnlijk over sociale bevolkingsgroei (oftewel migratie naar de stad) Het gaat hier om agglomeratievoordeel. De autofabriek heeft auto-onderdelen nodig van toeleveringsfabrieken die dichtbij zullen zitten. Maar ook de lunch tijdens de vergadering zal van een restaurant komen dat dichtbij zit. Daarnaast kan nieuw personeel gevonden worden dat afkomstig is van de nabij gelegen universiteit. Ze versterken elkaar alle drie dus. Deze voordelen die ze elkaar bezorgen door dicht bij elkaar te gaan zitten noem je agglomeratievoordelen.Toelichting: Agglomeratievoordelen versterken de economie van een regio. Het feit dat er al bedrijven zitten, trekt juist nieuwe bedrijven aan, die diensten en producten voor elkaar leveren. Zo worden ze er beide beter van. Zuid-Europese landen. De aanleiding was het eindigen van de dictatuur in een aantal van die landen (zoals Spanje). Oost-Europese landen. De aanleiding was dat er daar een einde was gekomen aan burgeroorlogen en het communisme. Dit is het motto (slogan) van de EU. Het wil zeggen dat alle landen bij elkaar horen (verenigd zijn) vooral op politiek en economisch vlak, maar wel hun eigen cultuur en regels (deels) mogen blijven behouden/bepalen. Oftewel, deze verscheidenheid (verschillen) mag er wel blijven. Toelichting:Een dictatuur is een staatsvorm waarbij één persoon alle macht heeft. Toen dit voorbij was, koos men voor meer samenwerking met de EU.Het communisme is een politieke vorm waarbij de staat/regering alle bedrijven bezit en bepaalt welke producten worden gemaakt en hoe winsten/geld worden verdeeld. Pas toen dat voorbij was (de val van de Sovjet-Unie/voormalig Rusland), waren deze landen vrijer om te kiezen waar ze bij wilden horen. Ze kozen dus voor de EU. Gentrificatie.Als de trend zich doorzet worden steeds meer oude huizen opgekocht en opgeknapt door rijkere inwoners. De buurt wordt zo steeds mooier, netter en meer waard. Het grote nadeel is dat oorspronkelijke bewoners de huren vaak niet meer kunnen betalen (omdat die omhoog schieten) en ook de nieuwe huizen niet kunnen betalen. Het gevolg is dat de voormalige, armere bevolking verdreven wordt uit hun eigen wijk.Toelichting: Gentrificatie gaat over veranderingen in een arme woonwijk als rijkere mensen er verwaarloosde woningen kopen en opknappen, waardoor de minder welvarende mensen verdrongen worden.  Uitwerking: Omdat hier vooral mijnbouw (steenkool) en zware industrie (staalfabrieken hoogovens) gevestigd waren. De winning van steenkool en processen in deze industrieën konden goedkoper gedaan worden in lagere lonenlanden. De industrie verplaatste zich dus naar andere landen en sloot in Duitsland. De banen gingen zo ook verloren en veel inwoners raakten werkloos.Er is geïnvesteerd in universiteiten en hogescholen. Daarnaast is toerisme belangrijker geworden. Oude fabrieken zijn bijvoorbeeld landschapsparken geworden waar je doorheen kan wandelen, of kan paintballen. Hierdoor is er weer nieuwe werkgelegenheid ontstaan.In de demografische krimp / vertrekoverschot.Toelichting bij c. In Oost-Duitsland en het Ruhrgebied is er namelijk wèl sprake van demografische krimp / een vertrekoverschot. In de steden juist niet, want die groeien.  De interne markt van de EU wil zeggen dat personen, goederen, diensten en geld binnen de EU zonder controles de grens over mogen.Schengenlanden.Onderlinge grenzen zijn opgeheven, je kan dus vrij reizen tussen deze landen zonder grenscontroles. Dit maakt het reizen en transport (voor mensen èn goederen/handel) veel gemakkelijker.Zwitserland, Liechtenstein, IJsland en Noorwegen horen wèl bij Schengen, maar niet bij de EU.Toelichting:Belastingtarieven/importtarieven worden binnen de interne markt afgeschaft, waardoor handel makkelijker wordt. Daardoor groeit de gemeenschappelijke afzetmarkt. In welk land van de EU je ook producten maakt, je kan ze relatief makkelijk verkopen aan alle 500 miljoen inwoners van EU-landen (de afzetmarkt).Je ziet hier het belang van topografie, want als je niet weet welke landen in Europa liggen, is deze vraag lastig te beantwoorden. In 2vwo gaan we er vanuit dat je de landen van Europa kent. Selectieve migratie wil zeggen dat een selectieve (specifieke) groep migreert. Het zijn vooral de jonge mannen die op zoek gaan naar een beter betaalde baan. De richting van deze migratie is vooral van oost naar West. Jonge mannen uit Roemenië, Bulgarije en Polen komen bijvoorbeeld naar Nederland, Duitsland of Frankrijk voor beter betaald werk.Dit is een bijnaam voor de EU, die het eigen grondgebied met strenge wetten en grenscontroles probeert af te sluiten voor migranten, alsof de EU een fort is waar je niet binnen mag komen.Omdat hoogopgeleid personeel hard nodig is in Europese bedrijven/MNO’s. Kennismigranten/expats zijn hoogopgeleide werknemers uit het buitenland. Deze mogen wèl van buiten de EU komen om hier te werken. Voor hen is Europa dus geen onneembaar fort waar je moeilijk binnen komt (in tegenstelling tot de vele laagopgeleide arbeidsmigranten).Je ziet op deze afbeelding de vluchtroutes van asielzoekers die hopen op een veilig heenkomen / beter leven / of beter werk in Europa. De stroom migranten was ontzettend groot en leidde ook tot gevaarlijke situaties met kleine bootjes die de Middellandse Zee probeerde over te steken. Om een eind te maken aan de grote stroom vluchtelingen vanuit het Midden-Oosten via onder andere Turkije, besloten de EU en Turkije een vluchtelingendeal te maken, wat inhield dat Turkije meer vluchtelingen uit het Midden-Oosten (Syrië, Irak, enz.) zal opvangen en dat Turkije zijn grenzen beter zal bewaken, zodat er minder vluchtelingen via Turkije naar de EU komen. In ruil hiervoor krijgt Turkije financiële steun en hoeven Turken geen visum meer te hebben om naar de EU te reizen.Toelichting: Bekijk basisboeknummer 161 nog eens, om het verschil tussen vluchtelingen, ontheemden, asielzoekers en economische vluchtelingen duidelijk te krijgen.  De Poolse arbeiders die asperges komen steken/oogsten zijn seizoensmigranten (dit begrip moet je noemen). Dat wil zeggen dat ze voor een korte periode naar een ander land reizen om seizoensgebonden werk te doen. De Polen komen in dit geval in het groeiseizoen van de asperges, en keren na hun werk (na het seizoen) weer terug naar Polen.Dit was in 2000 nog niet het geval omdat Polen pas in 2004 toetrad tot de EU. Pas vanaf 2004 is er dus een vrij verkeer van personen tussen Nederland en Polen mogelijk. Vanaf 2004 is het dus erg makkelijk en toegestaan voor Poolse seizoensmigranten om hier tijdelijk te komen werken.Drie van de volgende:- Poolse supermarkten met poolse producten- Poolse films in Nederlandse bioscopen- Nasze radio, een poolse radio in Nederland- Poolse cafe’s en kappers in Nederland- Speciale poolse feestavonden in Nederlandse cafe’s.Toelichting:Bij het zien/horen over een aspergeveld, moet je beseffen dat deze niet jaarrond groeien, maar dat de oogst hiervan gebonden is aan een seizoen. Dan kom je vanzelf op het begrip seizoensmigrant. Nu je dit begrip weet, kan je dit begrip gebruiken in je uitleg.Bedenk wat voor verschil er was tussen de periode rond 2000 en nu, als je het hebt over Polen die in Nederland werken. Het verschil zit hem er in, dat dat toen nog niet mogelijk was, en nu wel. Waarom dan? Omdat pas sinds 2004 de vrije grensovergang is ingegaan door de toetreding van Polen tot de EU.