Geschiedeniswerkplaats Historisch overzicht 2e ed - Tijdvak 6 - Tijd van regenten en vorsten oefentoetsen & antwoorden

a) Generaliteitslanden: Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen en Limburg. b) Handelskapitalisme: vorm van kapitalisme waarbij handelaren een belangrijke rol speelden. c) Monopolie: alleenrecht. d) Mercantilisme: beschermen van de eigen economie. e) Multinational: onderneming met vestigingen in meerdere landen. f) Plantage: tropisch landbouwbedrijf. g) Regent: rijke burger met bestuursfunctie. h) Rampjaar: 1672, het jaar dat de Republiek van alle kanten werd aangevallen. i) Stapelplaats: plaats waar goederen worden opgeslagen om te worden verhandeld. j) Volkenrecht: regels voor het gedrag van staten. k) Wereldeconomie: systeem waarbij goederen uit verschillende delen van de wereld worden verhandeld. l) Wetenschappelijke revolutie: nieuwe kennis verzamelen door de observeren en te experimenteren.   2-3-1-5-4-6   Voorbeeld van een juist antwoord: Door de inklinkende grond werd akkerbouw onmogelijk. Graan moest worden geïmporteerd. Dit leidde tot handelskapitalisme. Voor de bouw van schepen (ten behoeve van het handelskapitalisme) waren landbouwproducten nodig. De agrarische sector bloeide dus.   Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van wat de VOC in economisch opzicht heeft betekend: Enkele voorbeelden: De oprichting van de VOC kwam er een einde aan de concurrentie tussen handelaren. De VOC bezat een handelsmonopolie. 2. Waarom de keuze om de VOC verstandig was. Bijvoorbeeld: Daardoor konden groeide de opbrengsten uit de handel.   Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg waarom bestuurders in de Republiek wel moeten samenwerken. Bijvoorbeeld: In de Republiek hadden veel bestuurders een klein beetje macht. Om besluiten te nemen was samenwerking belangrijk. 2. Een uitleg waarom samenwerking in Frankrijk minder belangrijk was. Bijvoorbeeld: In Frankrijk regeerde een absoluut vorst. Daardoor deden mensen sneller wat de koning wilde (ook al waren ze het er niet mee eens).   Juiste antwoorden gaan in op het vertrek van kooplieden uit Antwerpen naar Amsterdam. Bijvoorbeeld: Omdat kooplieden vanuit Antwerpen naar Amsterdam vertrokken, verplaatste de handel zich naar Amsterdam. De economie van Amsterdam ging bloeien.   Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg waarom een mercantilisme past bij Frankrijk. Enkele voorbeelden: Frankrijk had een absoluut vorst waardoor de economie meer een eenheid moest vormen. Frankrijk was een eenheidsstaat zodat wetgeving voor het hele land gold. 2. Een uitleg waarom dit in de Republiek anders was. Enkele voorbeelden: De Republiek was geen eenheidsstaat. Er waren vrijwel geen landelijk geldende besluiten. In de Republiek was niemand die een landelijke maatregel kon afkondigen.   Juiste antwoorden gaan in op het gegeven dat de slavenhandel plaats vond in Amerika, waar Spanje ook actief was. Bijvoorbeeld: Zeeland wilde in Amerika, als onderdeel van de slavenhandel, Spaanse schepen kunnen aanvallen. Als er vrede was, kon dat niet meer.   Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg over de historische context van die tijd. Bijvoorbeeld: Door het mercantilistische beleid van Frankrijk werd de vrije handel over zee bedreigd. 2. Waarom de publicatie van Mare Liberum helpt om de vrije handel te bevorderen. Bijvoorbeeld: De opvattingen van bekende geleerden helpen om mercantilisme tegen te gaan.   Juiste antwoorden gaan in op het versnipperde bestuur in de Republiek. Bijvoorbeeld: Elk gewest had eigen regels. Er was altijd wel een gewest of stad dat zich niet zo aan de afspraken hield.   Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van de functie van de stadhouder. Bijvoorbeeld: De stadhouder was legerleider. 2. Een uitleg van hoe deze functie de belangstelling voor nieuwe uitvindingen bevorderde. Bijvoorbeeld: Militairen willen graag hun troepen snel verplaatsen. Deze zeilwagen kon daarbij een rol spelen.   Bron 1: De wetenschappelijke revolutie. Bron 2: Het streven van vorst naar absolute macht. Bron 3: Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.    Let op: volgens het examenprogramma mag je kenmerkende aspecten in je eigen woorden omschrijven. Een letterlijke omschrijving is natuurlijk altijd goed.