KERN Nederlands 1e ed - Onderdeel Schrijfvaardigheid B1 t/m B5 - oefentoetsen & antwoorden

De Code van Journalistiek bestaat uit bepaalde regels waar journalisten zich aan moeten houden. Daardoor kunnen zij niet zomaar iets opschrijven, maar moeten ze feiten altijd controleren en vermelden van wie zij hun informatie hebben gekregen. Ook mogen ze zich niet laten beïnvloeden of gebeurtenissen bewust verdraaien of verbergen. Deze code is belangrijk om te garanderen dat kranten onafhankelijk, betrouwbaar en geloofwaardig zijn.   Een vergelijking kun je gebruiken om teksten beeldender te maken of argumenten te versterken. Je benoemt de overeenkomst tussen het onderwerp (de werkelijkheid) en iets heel anders (het beeld). Daarmee zorg je dat je lezer zich een betere voorstelling kan maken van het onderwerp.   Een amuserende tekst heeft als doel om mensen te vermaken door bepaalde emoties op te roepen.   Een goed argument moet juist zijn: het mag geen onwaarheden bevatten. Een goed argument moet geldig zijn: het moet je standpunt ondersteunen en niet over iets anders gaan. Een goed argument is niet hetzelfde als het standpunt (cirkelredenering). Een argument is niet op één specifiek geval gebaseerd en er is dus niet te snel een conclusie getrokken.   Het AIDA-model bestaat uit vier stappen bij het schrijven van de tekst: 1. Trek de aandacht van de lezer. (A) 2. Wek zijn interesse op. (I) 3. Creëer drang of behoefte om iets te doen. (D) 4. Spoor de lezer aan om in actie te komen. (A)   Trouw en Het Parool zijn ontstaan in de Tweede Wereldoorlog. Nederland kende toen een periode zonder persvrijheid: kranten mochten niets publiceren zonder toestemming van de Duitse bezetters. Vanuit het verzet ontstonden toen veel illegale kranten. Die werden in het geheim gedrukt en verspreid. Dat was gevaarlijk, want men riskeerde er zijn of haar leven mee. Dat illegale kranten als Trouw en Het Parool de oorlog doorstaan hebben en tegenwoordig zelfs bekende dagbladen zijn geworden, is dus best bijzonder.   Er zijn soms meerdere goede antwoorden te bedenken. Mogelijke goede antwoorden zijn: a) Mijn vader ligt met koorts op bed. Hij voelt zich zo ziek als een hond. b) Onze buurjongen heeft zijn zwemdiploma gehaald. Hij is zo trots als een pauw. c) Toen de politie kwam renden de relschoppers snel weg. Ze gingen er als een haas vandoor. d) Na een hele dag hard werken, kan ik wel tien hamburgers op. Ik heb honger als een paard.   a) Angst/bang b) Bedroefd/verdriet c) Romantiek/liefde d) Plezier/triomfantelijk   a) Overhaaste generalisatie: dat oma 92 geworden is hoeft helemaal niet te maken te hebben met het drinken van cola. b) Goed argument: dit is een feitelijk argument dat verder ook niet onderbouwd hoeft te worden. c) Andere drogreden: dat het heel vroeger werd gebruikt, wil niet zeggen dat het goed is. De (medische) kennis is inmiddels veel verder ontwikkeld. d) Cirkelredenering: ik vind haar niet aardig is hetzelfde als ik mag haar niet zo.   De keuze van het lettertype hoort bij stap 1: aandacht trekken. Je tekst moet opvallen en de keuze van het lettertype kan daarbij helpen. Soms kies je voor rustig en zakelijk, soms juist voor opvallend en sierlijk. Het lettertype moet wel bij je doel passen. Een speels lettertype met allerlei kleurtjes past bijvoorbeeld niet bij een serieus of zakelijk onderwerp. Je zult in dat geval je doel waarschijnlijk niet bereiken. In De Speld. Het gaat hier om een satirisch artikel, dat kritiek levert op de grote hoeveelheid plastic die tegenwoordig in de oceanen te vinden is. Het is echter volkomen onlogisch om te denken dat het dolfinarium om die reden plastic in het water gaat doen. Verder zal een woord als “flikkert” niet door een goede krant gebruikt worden, dan zou er eerder “gooit” hebben gestaan. Aangezien het Algemeen Dagblad een gewone krant is en De Speld een satirisch online nieuwsmagazine, zal dit artikel in De Speld hebben gestaan.   a) Hier is sprake van een metafoor: een vergelijking met een beeld dat niet letterlijk, maar figuurlijk overeenkomt met de werkelijkheid. b) Er wordt niet bedoeld dat we letterlijk een marathon moeten lopen, maar dat het een lang gaat duren. Het gaat om de vergelijking kortdurig (sprint) met langdurig (marathon). c) Hardlopen is een individuele sport, je zult het uitlopen van een marathon op eigen kracht moeten doen. Dat is tegenstrijdig met ‘samen’ corona onder controle krijgen, waarbij er een beroep gedaan wordt op samenwerking.   Vrolijk: Ik lig heerlijk onder de dekens in bed. Uitgeslapen word ik wakker van het deuntje van mijn wekker. Ik ben goed uitgerust en dat komt goed uit: over een uur begint de wedstrijd waar ik al weken naar uitkijk. Spannend: Na uren wakker te hebben gelegen, lig ik nog te slapen in bed. Ik schrik wakker van harde geluid van mijn wekker. Mijn bloeddruk stijgt: over een uur begint de belangrijkste wedstrijd van het jaar. Verdrietig: Ik lig opgerold in de dekens in bed. Terwijl ik wakker wordt van de wekker, rollen de tranen alweer over mijn wangen. Ik zou willen dat het anders was, maar het is echt waar: over een uur begint de wedstrijd.   a) Het is geen feitelijk argument aangezien zij ‘denken’ dat de koning daar gaat jagen, maar ze weten het niet zeker. Daar komt bij dat jagen op het kroondomein in die periode niet verboden is (dit staat zelfs in de wet). b) Het sluiten is belangrijk voor onderhoud van flora en fauna. Op zich is dit een goed argument, mits zij kunnen aantonen dat onderhoud in die periode noodzakelijk is.  c) De koning houdt zich niet aan de voorwaarden behorende bij de subsidie die hij krijgt voor onderhoud van het natuurgebied. Dit is een feitelijk argument. In de voorwaarden staat namelijk dat een natuurgebied 358 dagen per jaar opengesteld moet zijn. Dat is door de sluiting niet het geval en dus houdt de koning zich niet aan de gestelde voorwaarden.  d) De tegenstanders krijgen slechts deels hun zin, omdat het kroondomein alleen opgesteld moet blijven als de koning de subsidie wil behouden. Als hij ervoor kiest om van de subsidie af te zien, gelden de voorwaarden niet meer voor hem en kan hij het natuurgebied alsnog sluiten.   Hier zijn natuurlijk meerdere goede antwoorden mogelijk. Belangrijk is dat elke zin goed aansluit bij de betreffende stap van het AIDA-model. Enkele voorbeelden: Stap 1 - aandacht trekken: “Mis het niet: het beste schoolfeest sinds jaren!” Stap 2 - interesse wekken: “Samen met je vrienden uit je dak gaan op muziek van de beste DJ: dat wil je toch niet missen?” Stap 3 - drang of behoefte creëren: “Slechts 200 kaartjes te koop. Wees er dus snel bij!” Stap 4 - aansporen tot actie: “Koop je kaartje tijdens de pauze in de aula.”