De Wereld Van MAX - Hoofdstuk 4 - Grondstoffen oefentoetsen & antwoorden

Zodra je een grondstof uit de grond haalt, noem je het een delfstof. Voorbeelden van delfstoffen: ijzer, bruinkool, steenkool, aardolie, aardgas, zout, goud, zilver, diamant, grind, kalksteen   Drie van de volgende: het aantal mensen op aarde groeit we worden alsmaar rijker, dus kunnen meer consumeren/kopen verouderde spullen worden steeds sneller vervangen door nieuwe (omdat repareren vaak duurder is) voor het verplaatsen van grondstoffen, mensen en producten is steeds meer transport nodig. Transport kost energie, en energie komt uit grondstoffen Niet-hernieuwbare grondstoffen   Het versterkt broeikaseffect   De beschrijving (grafie) van de aarde (geo)   Uranium   Drie van de volgende: Steenkool, aardolie, aardgas, bruinkool   Vier van de volgende: Wind, zon, water, geothermisch, biosmassa (Toelichting: Kernenergie hoort hier niet bij. Hij wordt wel tot de duurzame energiebronnen gerekend, maar is niet hernieuwbaar. Zodra het uranium is opgebruikt, is het namelijk weg/op/niet-hernieuwbaar)   Zorgen dat we kunnen voorzien in onze eigen behoeften, maar zo dat we het milieu en grondstoffen niet aantasten/opmaken voor toekomstige generaties.   Bij ondervoeding gaat het om individuen, die te weinig voedingsstoffen binnen krijgen om nog goed te kunnen functioneren. Bij hongersnood gaat het om bevolkingsgroepen die gedurende langere tijd extreem weinig te eten hebben en er daardoor mensen sterven.   a) onjuist. Iets is pas een delfstof als het uit de grond wordt gewonnen. Katoen en cacao groeien aan planten en worden niet (diep) uit de ondergrond gehaald. b) juist (want landbouwproducten zijn grondstoffen om bijvoorbeeld kleding of voedsel mee te produceren. En alle bruikbare producten (grondstoffen) uit de natuur, zijn natuurlijke hulpbronnen.   Aluminium 🡪 niet-hernieuwbare grondstof Aardolie🡪 niet-hernieuwbare grondstof Zonne-energie 🡪 hernieuwbare grondstof Hout 🡪 hernieuwbare grondstof Koper 🡪 niet-hernieuwbare grondstof Zee 🡪 hernieuwbare grondstof Fosfaat 🡪 niet-hernieuwbare grondstof   De ontdekking van de grote gasbel in Groningen. Gas kon nu gebruikt worden in plaats van steenkool Steenkool uit het buitenland was goedkoper dan uit Limburg. Het was dus niet meer winstgevend.   Een waarderende vraag (men waardeert namelijk de vraag of een kerncentrale wel of niet gewenst is)   Een stuwmeer ontstaat achter een stuwdam. Een stuwdam wordt aangelegd om stroom op te kunnen wekken met vallend water. De waterkrachtcentrales zorgen dus voor stuwmeren.   Juiste volgorde: dode plantenresten – veen – bruinkool – steenkool – aardgas Proces: dode plantenresten vallen onder water. Als er geen zuurstof bij komt rotten ze niet weg. Als er lagen zand overheen komen te liggen veranderen de dode planten langzaam in veen. Als je nog langer wacht en het dieper onder de grond komt verandert het in bruinkool, nog later in steenkool en als je echt miljoenen jaren wacht zal er diep in de grond (onder grote druk en met veel warmte) aardgas gevormd worden.     a) Aardwarmte (=geothermie) b) Zonne-energie c) Waterkrachtenergie/waterkrachtcentrales d) Windenergie (want het waait daar relatief hard). (Ook goed: getijdenenergie)   Vijf van de volgende noemen: Armoede Stijgende prijzen Klimaat / klimaatverandering Slechte infrastructuur / gebrek aan opslagmogelijkheden Verkeerde politieke beslissingen Buitenlandse bedrijven die stukken landbouwgrond ‘inpikken’ Oorlogen en rampen Omdat allerlei cosmetica, verzorging en schoonmaakartikelen worden gemaakt met behulp van de grondstof palmolie. Palmolie groeit op grote palmolieplantages in tropische gebieden. Na verloop van tijd raakt de palmoliebodem uitgeput en worden nieuwe stukken tropisch regenwoud gekapt om weer nieuwe palmolieplantages aan te leggen. Het gaat hierbij echt om enorme oppervlakten aan gekapt regenwoud.   Beschrijvende vraag:  Wat zie je? Windmolens / windturbines / een windmolenpark Waar is het? Op de Noordzee Verklarende vraag: Waarom is het daar? Omdat daar de wind veel meer waait dan boven land.  Omdat hier mensen er vaak minder last van hebben dan wanneer het achter hun huis staat. Waarderende vraag: Wat vinden schippers hiervan? Het kan een belemmering zijn voor grote transportschepen. Transportschepen moeten misschien omvaren Wat vinden kustbewoners hiervan? Ze waren gesteld op de mooie horizon, maar zien daar nu deze windmolens staan. Ze vinden dit misschien niet leuk (horizonvervuiling) Voorspellende vraag: Hoe zal dit gebied er over 20 jaar uitzien? Misschien staan er dan nog wel veel meer windmolenparken. Welke problemen zijn hier te verwachten over 50 jaar?  De levensduur van deze windmolens is dan misschien voorbij. Wat moet je met al die kapotte windmolens op zee? Repareren? Slopen? Dat kan dus een probleem opleveren. Oplossingsgerichte vraag: Hoe voorkomen we overlast voor vogels? Vogels vliegen zich soms dood tegen de wieken. Wat kan helpen om dat te voorkomen? Werken met geluiden of lichtjes? Hoe kunnen we de efficiëntie verhogen? Hoe kan er nog meer stroom opgewekt worden? Wellicht door nog grotere, nieuwe modellen windturbines te plaatsen. Grotere en hogere machines leveren namelijk meer stroom op.   Aardwarmte / geothermische energie. Geo betekent aarde en thermie betekent warmte, dus ‘aardwarmte’. Wanner er vulkanische activiteit is zal de ondergrond extra warm zijn. Deze warmte kunnen ze gebruiken voor het opwarmen van bijvoorbeeld gebouwen.   Twee van de volgende: Meer mogelijkheden dankzij meer reliëf (hoogteverschil) Meer geschikte rivieren Frankrijk kent een groter verschil tussen eb en vloed waardoor getijdencentrales ook aantrekkelijker zijn   De elektriciteit waarop de auto’s rijden kan afkomstig zijn van de verbranding van een fossiele energiebron. Dat betekent dat er toch ergens CO2 bij vrij komt. Ook goed: De elektrische accu is vaak niet af te breken/goed te recyclen, waardoor je met giftige   a) Ecologische voetafdruk b) De VS is donkerrood omdat hun ecologische voetafdruk groot is. Dit komt omdat ze daar welvarender zijn en dus meer te besteden hebben en meer kopen, eten, gebruiken enzovoort. Afrika is lichtrood omdat de welvaart minder is, en ze daarom dus ook minder kopen, eten en gebruiken.   Het huidige consumptiepatroon is zo dat we een ‘ouder’ product al snel weggooien. Een mobieltje van 2 of 3 jaar oud wordt in de la gegooid en vervangen door een nieuwe. Phonebloks kunnen dit voorkomen, doordat je ook één ‘blok’ kunt vervangen mocht je dat nodig vinden, in plaats van de hele telefoon weggooien en een nieuwe kopen. Vind je je telefoon bijvoorbeeld nog prima, maar zou je wel een betere camera er op willen? Dan vervang je alleen het ‘camerablok’. Zo ga je veel beter met grondstoffen om en is dit dus duurzamer.   Een gebrekkige infrastructuur (blijkbaar is dit bruggetje de enige manier de rivier over te steken, en die optie is nu verdwenen) Rampen (in dit geval heeft een natuurramp / overstromin ervoor gezorgd dat een bepaad gebied afgesneden is van een ander gebied, en daarom moeilijker te voorzien is van voedsel).