Memo MAX 2021 deel A+B - Hoofdstuk 5 - Dekolonisatie en globalisering oefentoetsen & antwoorden

a) dekolonisatie = de beëindiging van de koloniale overheersing door Europese landen, op gang gekomen na 1945 (1) b) maandaatgebied = land of gebied dat op verzoek van de wereldgemeenschap door een ander land wordt bestuurd (2) c) politieke islam = politieke stroming die wil dat de samenleving bestuurd wordt volgens een bepaalde, strenge uitleg van de islam en die grondrechten als de vrijheid van geloof en de vrijheid van meningsuiting afwijst (2) d) tribunaal = een tijdelijke rechtbank voor de berechting van bijzondere misdaden (4) e) tweestatenoplossing = het plan om het Israëlisch-Palestijns conflict op te lossen door twee aparte staten in te stellen: een voor de Israëliërs en een voor de Palestijnen (2) f) vredesmissie = militaire operatie met het doel vrede te stichten of die te bewaren, in opdracht van de Verenigde Naties of een andere internationale organisatie (4) Tip: Om begrippen te leren bestaan er verschillende online tools die je kunt gebruiken, bijvoorbeeld om flipkaartjes te maken. Alleen helpt het je bij geschiedenis niet zoveel verder als je begrippen uit je hoofd op kunt zeggen. Als je bijvoorbeeld de betekenis van mandaatgebied weet, maar niet kan uitleggen waarom dat heeft te maken met dekolonisatie, heb je weinig aan die kennis. Daarom is een woordweb bij geschiedenis vaak beter. Dan leer je de samenhang tussen begrippen zien. Alleen de woordjes die je maar niet in je hoofd krijgt, kun je met een flipkaartje oefenen. De juiste combinaties zijn: a - 6 / b - 4 / c - 1 / d - 2 / e - 3  (je houdt 5 over) Wij waren de volgende personen: Soekarno (1) : leider van de PKI, de politieke partij die streed voor onafhankelijkheid van Indonesië / dekolonisatie van Nederlands-Indië (hij riep de onafhankelijkheid van Indonesië uit, 17 augustus 1945) Ho Chi Min (1): leider van de Vietminh, de onafhankelijkheidsbeweging van Vietnam die tegen de Franse kolonisten streden. Ho Chi Min werd later de eerste leider van een onafhankelijk Vietnam. Nasser (2): President van Egypte (1956 - 1970), dictator die een nationalistische politiek voerde. De juiste volgorde is: 2 - 4 - 6 - 5 - 3 - 1  Tip: 1) zet op een kladblaadje de cijfers 1 t/m 6 en vul daarachter de jaartallen in die je kent  Tip: 2) probeer oorzaak-gevolg-relaties te ontdekken Tip: 3) gebruik je ‘gezond verstand’. Bij deze opgave: gastarbeiders kwamen pas nadat de wederopbouw na WO II een feit was, terwijl de VN was bedoeld om een nieuwe oorlog te voorkomen → 2 hoort dus in ieder geval voor 5! Bij paragraaf 1: a) Nederland wil Nederlands-Indië niet kwijt (vanwege de inkomsten die nodig zijn voor de wederopbouw) en begint een oorlog na de onafhankelijkheidsverklaring (= gebeurtenis 1). De VS vinden het niet goed dat Nederland die oorlog voert en dreigt daarop de Marshallsteun in te trekken (= gebeurtenis 2). b) Nederland heeft de Marshallsteun echt nodig en stemt toe in de onafhankelijkheid van Indonesië (= gebeurtenis 3) Tip: 1) Houd de structuur van de vraag aan (hier vraag a en b) Tip: 2) Nummer de gebeurtenissen in je antwoord, zodat het duidelijk is dat je ze alledrie hebt gebruikt. Bij paragraaf 2:  (Ik weet dat)  De politieke islam ontstond uit protest tegen de westerse aanwezigheid in Iran. De politieke islam gaat uit van strenge regels van het geloof.  (In de informatie lees ik) Bij de viering van 2500 jaar Iraanse cultuur komen belangrijke gasten (uit het westen) die zich niet houden aan de regels van het geloof.  (En dus) Op deze manier droeg deze viering bij aan het ontstaan van de politieke islam. Tip: Je ziet schuingedrukt tussen haakjes vaste zinnetjes (formuleringen) die je kunt gebruiken bij vragen met een stukje tekst als informatie of bron. Stap 1 is opschrijven wat je al weet / geleerd hebt (over de politieke islam). Stap 2 is duidelijk verwijzen naar de informatie of bron. Stap 3 is de conclusie. Je laat daarbij een stukje van de vraag in je antwoord terugkomen. Bij paragraaf 3: a) Mensen slaan op de vlucht voor oorlogsgeweld in hun land. b) Europa wil niet zomaar vluchtelingen opnemen en proberen ze buiten de deur te houden. Bij paragraaf 4: Het is niet eenvoudig om de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens wereldwijd door te voeren, omdat: Ieder land ook eigen wetten en regels heeft die soms afwijken van de verklaring. Landen / culturen verschillende opvattingen over de rechten van de mens hebben. Tip: 1) laat de vraag terugkomen in je antwoord, zoals je in de eerste zin van dit antwoord ziet.  Tip: 2) geef duidelijk aan welke twee redenen je gebruikt door liggende streepjes / nummertjes / bolletjes. Bij paragraaf 1: (Ik weet dat)  In de jaren 1950 wilde Mao dat de boeren het platteland gingen industrialiseren.  (Dat kun je zien door) Dat zie je op deze poster op de volgende manieren terug: Boeren die met gereedschap in een optocht achter de tractor lopen. Fabrieken die op de achtergrond zijn gebouwd Mao die de boeren de weg wijst (En dus)  Daarom is deze poster goed te gebruiken voor het onderzoek. Tip: Je ziet weer de vaste formulering terug: ik weet… / ik zie… / en dus … Bij paragraaf 2: (Ik weet dat)  Westerse landen hebben de olie uit het Midden-Oosten nodig en steunen daarom soms dictators.  (Ik zie)  In deze bron zie je de Egypyische dictator Nasser die olie tapt voor leiders uit westerse landen. Die leiders staan er verlegen / onderdanig bij (hoed in de hand / naar beneden kijken).  (En dus)  Omdat de leiders in het Midden-Oosten over olie beschikken, is het lastig de problemen in het Midden-oosten op te lossen. Behrendt is hierover dus negatief gestemd. Tip: 1) Je ziet weer de vaste formulering terug: ik weet… / ik zie… / en dus … Tip: 2) Lees eerst alles wat er om het plaatje staat, voordat je goed naar het plaatje gaat kijken. In de informatie staat meestal al een hoop informatie. De makers van de toets willen dat je dat gebruikt. Bij paragraaf 3: (Ik weet dat) Televisie speelde een belangrijke rol in globalisering na 1945. (Ik zie dat) Op de foto die je dat de kroning van Elizabeth II in 1953 overal ter wereld wordt uitgezonden.  (En dus) Dit is dus een voorbeeld hoe televisie bijdroeg aan globalisering na 1945. Tip: Je ziet weer de vaste formulering terug: ik weet… / ik zie… / en dus … De laatste vraag staat op de volgende pagina Bij paragraaf 4: Tijdens de Koude Oorlog functioneerde de VN slecht, omdat de VS en USSR steeds hun veto gebruikten. In de bron zie je dat een soldaat van de VN de vrede niet kan bereiken (door de kooi die aan de tak vast zit) / op weg is naar nergens (titel van de prent).  Volgens deze tekenaar is het de schuld van de rooien (communisten / USSR) dat de soldaat de vrede niet kan bereiken. Op de stok staat ‘vertraging door de rooien’.