Toets Economie

Praktische Economie MAX 2021 M5 Speltheorie - Hoofdstuk 2 - Simultaan spelen oefentoetsen & antwoorden

MAX

Deze oefentoets behandelt o.m. de volgende onderwerpen: Pareto-verbetering, gevangenendilemma, dominante actie, Nash-evenwicht, collectieve goederen, extern effect, meeliftgedrag, collectief belang, sociale normen, (geloofwaardige) zelfbinding, reputatie, collectieve dwang en contracten.

Praktische Economie MAX 2021 M5 Speltheorie
Toets Economie
Praktische Economie MAX 2021 M5 Speltheorie
Online maken
Toets afdrukken
Vijf oplossingen voor het gevangenendilemma:1.  Collectieve opbrengsten. Voor iedere speler is de collectieve opbrengst/winst gelijk aan de optelsom van alle opbrengsten/winsten bij de gekozen actie. Het Nash-evenwicht van het gevangenendilemma verandert als beide spelers uitgaan van het collectieve belang. Spelers kiezen dan voor de oplossing waarbij de collectieve opbrengst/winst het hoogst is.2.  Sociale normen. Het gevangenendilemma kan ook opgelost worden als spelers er een bepaalde norm op nahouden. Bijvoorbeeld de spelers zijn lid van dezelfde vereniging waar de norm is dat leden elkaar wat gunnen. Klanten weghalen bij de concurrent gaat tegen deze norm in.3.  Zelfbinding. Hierbij maakt een speler een bepaalde actie voor zichzelf onaantrekkelijk of zelfs onmogelijk. De speler bindt zichzelf om deze actie niet te kiezen. Als deze actie het Nash-evenwicht zou zijn geweest bij het gevangenendilemma, wordt het dilemma opgelost; door zelfbinding kiezen spelers een andere actie dan de actie van het Nash-evenwicht.4.  Collectieve dwang. Bij collectieve dwang wordt het gevangenendilemma altijd opgelost. Een voorbeeld van collectieve dwang is belastingheffing. De overheid heft belasting en met de belastingopbrengst worden collectieve goederen voortgebracht die er anders niet zouden zijn geweest.5.  Contracten. Spelers kunnen ook een contract opstellen waarmee ze uit het gevangenenprobleem geraken. Het contract dwingt de spelers om bepaalde acties niet te kiezen en andere acties juist wel. Als een van beide spelers de afspraken niet naleeft, kan de andere speler naar de rechter stappen.Een speler die in het verleden regelmatig zijn afspraken heeft geschonden, zal moeite hebben anderen ervan te overtuigen dat hij een volgende keer zijn woord zal houden. Doordat de speler een slechte reputatie heeft gekregen zal zijn zelfbinding in de toekomst niet geloofwaardig overkomen.Opmerking: het tegenovergestelde antwoord is ook goed: een speler die zich steeds houdt aan de afspraak, heeft een goede reputatie opgebouwd en zijn zelfbinding zal geloofwaardig overkomen.Een voorbeeld van geloofwaardige zelfbinding is een reclamecampagne starten waarin de winkel benadrukt dat lagere prijzen alleen mogelijk zijn door uitbuiting van personeel of ontwikkelingslanden. Wanneer een winkel daarna toch de prijzen verlaagt, zullen veel consumenten de winkel straffen door de winkel te boycotten.Let op: zelfbinding wordt geloofwaardiger wanneer de bindende partij een negatieve consequentie verbindt aan zijn dominante actie. Die negatieve consequentie moet ook uit jouw voorbeeld blijken. De vraag naar mobiele telefonie is in het voorbeeld prijsinelastisch.De gezamenlijke omzet neemt af bij een prijsverlaging. De gevraagde hoeveelheid neemt dus in verhouding minder toe dan dat de prijs daalt.Let op: bij het vergelijken van de stijging van de hoeveelheid ten opzichte van de daling van de prijs, moet wel in verhouding, relatief of procentueel worden genoemd.Een antwoord als: “de vraag stijgt meer dan de prijs daalt” is fout.Zie onderstaande matrix. Gerealiseerde omzet in miljoenen euro’s                        CellpayAfspraak nalevenAfspraak ontduikenMobuyAfspraak naleven20;2012; 26Afspraak ontduiken26;1218; 18Beide spelers hebben een financiële prikkel om “afspraak ontduiken”  te kiezen, want € 26 miljoen is meer dan € 20 miljoen. Het Nash-evenwicht is {wel doping; wel doping}. De dominante actie is voor beide spelers wel doping. Kevin wil liever € 4 miljoen dan € 2 miljoen. Dat geldt ook voor Paolo. Doordat beide spelers naar eigenbelang streven zullen ze in een suboptimale situatie terechtkomen, namelijk iedere speler krijgt € 1 miljoen in plaats van 2 miljoen als ze beiden voor geen doping hadden gekozen.het Nash-evenwicht Pareto-inefficiënt, omdat ten minste een speler erop vooruit kan gaan door andere keuzes te maken, terwijl er dan geen enkele speler op achteruitgaat. Als Gameware investeert, stijgt de winst voor Microsoft met € 10 miljoen (310 – 300) dan wanneer Gameware niet investeert.Alleen Microsoft heeft een dominante actie.Microsoft zal, ongeacht de keuze van Gameware, altijd kiezen voor wel investeren.Gameware heeft geen dominante strategie, want als Microsoft niet investeert, kan Gameware het beste kiezen voor niet investeren. Als Microsoft kiest voor wel investeren, kan Gameware het beste kiezen voor “wel investeren”.Het evenwicht {wel investeren; wel investeren} volgt uit de matrix. Microsoft heeft als dominante actie wel investeren. De beste keuze voor Gameware is in dat geval wel investeren.In het evenwicht {wel investeren; wel investeren} is er geen sprake van een gevangenendilemma, want er is geen Pareto-verbetering mogelijk van het evenwicht.In dat geval zal het evenwicht niet {investeren; wel investeren} tot stand komen. De winstdaling voor Gameware is dan maximaal 20 miljoen. Bij investeren is de mogelijke winstdaling 200 miljoen euro, waarbij de kans op een verlies van meer dan 100 miljoen euro aanzienlijk groter is dan bij een winstdaling van 20 miljoen.             Als beide visverkopers streven naar een zo groot mogelijke omzet zullen beide vissers hun prijs verlagen, omdat dit hun dominante actie is.Ongeacht de keuze van Spaker zal Harder zijn prijs verlagen omdat € 800 euro meer is dan € 700 en € 900 meer dan € 800.Ongeacht de keuze van Harder zal ook Spaker zijn prijs verlagen omdat € 600 hoger is dan € 500 en € 700 hoger dan € 600.Het keuzeprobleem van de visverkopers is geen voorbeeld is van een gevangenendilemma. Er is sprake van een gevangenendilemma wanneer er een evenwicht tot stand komt waarin beide spelers slechter af zijn dan wanneer beiden de andere strategie zouden hebben gevolgd. Wanneer beiden in dit geval voor wel prijsverlaging gekozen zouden hebben, zou voor beiden de opbrengst gelijk zijn gebleven.Door de prijsverlaging zullen de visverkopers een hogere afzet behalen, maar de omzet blijft gelijk. Door de grotere afzet valt ook de inkoopwaarde van de omzet hoger uit. Een gelijk gebleven omzet en hogere inkoopwaarde van de omzet leidt tot een lagere (bruto)winst.  Blue heeft geen financiële prikkel om zich aan de afspraak te houden. De uitkomst bij “volledig doorberekenen” is voor Blue in alle gevallen slechter dan bij “deels doorberekenen”.Com zal kiezen voor de strategie “deels doorberekenen”. Er komt een Nash-evenwicht en dat is voor beide bedrijven “deels doorberekenen” (zie onderstaande matrix).Verwachte omzet exclusief btw in miljoenen euro’s                                           BlueNiet doorberekenenDeels doorberekenenVolledig doorberekenenComNiet doorberekenen      1.405;   999     1.438; 1.026     1.419; 1.002Deels doorberekenen      1.480; 1.035      1.473; 1.049     1.411; 1.020Volledig doorberekenen      1.408; 1.011     1.455; 1.050     1.423; 1.014Of:Blue heeft een dominante actie: “deels doorberekenen”. Com weet dat en zal daarop reageren met eveneens “deels doorberekenen”. Een positief extern effect is een positief effect van productie dat buiten de markt om werkt. Een voorbeeld is dat er minder kans op criminaliteit is bij voldoende verlichting in de straat.Let op: het door jou gekozen voorbeeld moet betrekking hebben op een positief effect voor de maatschappij. Als er minder ingebroken wordt, bespaart de politie, en dus de hele maatschappij, geld.Een voordeel van het aanwezig zijn van straatverlichting voor de winkeliers is meer klanten op koopavonden en een kleinere kans op inbraak.Zie onderstaande matrix:Netto-opbrengst van winkeliers per maand met betrekking tot een collectief goed                                 Winkelier 2     Wel bijdragen    Niet bijdragenWinkelier 1Wel bijdragen        € 300;   € 300    -€ 200; € 800Niet bijdragen        € 800; - € 200            € 0; € 0Toelichting: Als beide winkeliers een bijdrage leveren, zijn de kosten per winkelier € 1.000 / 2 = € 500. De opbrengst per winkelier is € 800. De netto-opbrengst per winkelier is € 800 - € 500 = € 300.Als een winkelier een bijdrage levert en de andere winkelier niet, draait die ene winkelier op voor de totale kosten. Zijn netto-opbrengst is dan € 800 - € 1.000 = -€ 200. De netto-opbrengst van de winkelier die niet meebetaalt is € 800 - € 0 = € 800.Als beide winkeliers niet willen betalen komt de straatverlichting er niet. Het kost de winkeliers niets, maar het levert hen ook niets op. De netto-opbrengst van beiden is € 0.Het meeliftgedrag is verwerkt in de uitkomst {niet bijdragen; wel bijdragen} en {wel bijdragen; niet bijdragen}. De ene winkelier betaalt het hele bedrag, terwijl de andere winkelier niets betaald maar wel mee profiteert.Er is hier sprake van een gevangenendilemma, want beide winkeliers zijn bang dat de andere winkelier niet betaalt en ze alleen voor de kosten opdraaien. Daarom is de dominantie actie voor beiden niet bijdragen.De werkelijke financiering van collectieve goederen door de overheid is dat de overheid de belastingopbrengst gebruikt voor het voortbrengen van collectieve goederen. Het betalen van belasting is een verplichting voor alle inwoners van een land. Het is dus geen keuze die bij een paar winkeliers wordt gelegd.

Deze toets bestellen?

Voordeligst
Lidmaatschap ToetsMij
€ 12,99/mnd
  • Snel nog even wat toetsen oefenen? Kies dan onze meest flexibele optie.
  • Je kunt maandelijks opzeggen.
  • Toegang tot alle vakken bij ToetsMij.
Kies dit abonnement

Wat krijg je bij een abonnement?

  • Toegang tot alle vakken
  • 20 kwalitatieve oefentoetsen per maand
  • Antwoorden, uitwerkingen en toelichtingen
  • Geen stress voor het maken van toetsen
Eenvoudig en veilig betalen met iDEAL of creditcard
3 maanden ToetsMij
€ 12,99
€ 10,99/mnd
  • Voordelig en flexibel. Ideaal als je maar een paar maanden toetsen hoeft te gebruiken.
  • Betaal per kwartaal en bespaar hiermee 2 euro per maand.
  • Toegang tot alle vakken bij ToetsMij.
Kies dit abonnement

Wat krijg je bij een abonnement?

  • Toegang tot alle vakken
  • 20 kwalitatieve oefentoetsen per maand
  • Antwoorden, uitwerkingen en toelichtingen
  • Geen stress voor het maken van toetsen
Eenvoudig en veilig betalen met iDEAL of creditcard
1 jaar ToetsMij
€ 12,99
€ 7,50/mnd
  • Favoriete keuze van meer dan 70% van de gebruikers.
  • Betaal slechts 90 euro per jaar en bespaar hiermee 65 euro.
  • Geniet van een volledig jaar toegang tot alle vakken bij ToetsMij.
Kies dit abonnement

Wat krijg je bij een abonnement?

  • Toegang tot alle vakken
  • 20 kwalitatieve oefentoetsen per maand
  • Antwoorden, uitwerkingen en toelichtingen
  • Geen stress voor het maken van toetsen
Eenvoudig en veilig betalen met iDEAL of creditcard

Dit zeggen leerlingen en ouders

10

Cijfers omhoog

Onze zoon had in februari zeker 12 minpunten. Hij is gestart met oefenen via Toets mij en heeft een geweldige eindsprint getrokken en afgelopen week bijna het onmogelijke waargemaakt. Er zijn nog maar 2 minpunten over en nog niet alle toetsen zijn terug. Het heeft onze zoon enorm geholpen, omdat er breed getoetst wordt en de vraagstelling, zoals van hem begrepen, overeenkomt met de toets. Als je de oefentoetsen goed kunt maken, beheers je de stof echt goed!

AP
9.0

Fijn dat leerlingen alvast een keer een toets kunnen oefenen die eruit ziet zoals op school.

Wij hebben sinds kort Toetsmij, omdat onze dochter het erg lastig heeft met Wiskunde. Op deze manier kan ze het hoofdstuk oefenen met een toets die qua vraagstelling overeenkomt met de toetsen op school. Nu kan ze dit dus eerst oefenen voordat ze de echte toets moet doen. Als docent Engels die werkt met Of Course en All Right kan ik bevestigen dat de toetsen grotendeels overeenkomen met de vraagwijze van de methode zelf. Dat is dus heel fijn voor leerlingen om te oefenen. We hadden heel even een dingetje met het nakijken, want de uitwerkingen werden niet goed weergegeven. Even een mailtje en binnen een dag reactie en ICT ging meteen aan de slag met het herstellen van de uitwerkingen. Super contact, goede dienstverlening! Aanrader!

Lelani van den Berg
10

Zéér tevreden!!

Lid geworden voor mijn zoon in leerjaar 1 van (toen 13) inmiddels 15. Hij zit nu in leerjaar 3 HAVO. Elk boek is makkelijk te vinden en alsmede mailt met een probleem omdat hij Duits krijgt uit een boek van leerjaar 2 word dit zelfs op zondag binnen een half uur opgelost en toegevoegd aan ons account! Zo’n toffe service zie je niet vaak meer! Dus wij zijn zéér tevreden. Sinds we het nu weer gebruiken (tijdje niet gebruikt) scoort hij weer voldoendes en zelf voor wiskunde een 8.8!

Linda Ockers

Zoek in meer dan 10.000 toetsen

Echte toetsvragen, precies aansluitend op jouw lesmethode en leerjaar. Voor klas 1 t/m 6 van vmbo-t t/m gymnasium.

Ik zit in het
en doe
ik wil beter worden in