BuiteNLand 4.1 ed - Hoofdstuk 1 - LEEFOMGEVING Wateroverlast oefentoetsen & antwoorden

Stroomstelsel van een rivier bestaat uit:BovenloopMiddenloopBenedenloop Bij het regiem gaat het om het verschil in waterafvoer van een rivier gedurende het jaar. Van piekafvoer is sprake wanneer het waterpeil van een rivier in korte tijd stijgt.  De schommelingen in neerslag veranderen op twee manieren:Er valt meer neerslag. De neerslag valt onregelmatiger. In geval van verstening, zoals asfalt, wordt neerslag dat hierop valt relatief snel afgevoerd via het riool op de rivieren. De winterdijk is hoog genoeg om de hoogst voorkomende waterstanden tegen te houden in tegenstelling tot de zomerdijk. Het gaat hier om binnendijksgbied. Hier wonen de mensen.  Bergen.Toelichting: In deze situatie is bergen van toepassing, omdat het gaat om het vasthouden van water. Bergen is een van de drie onderdelen van de drietrapsstrategie (vasthouden-bergen-afvoeren) die als doel heeft om te voorkomen dat de rivier overstroomt. kribverlaging.verdieping.uiterwaardverlaging. Relatieve zeespiegelstijging. Bij relatieve zeespiegelstijging is de zeespiegelstijging ten opzichte van de bodemhoogte. Ter illustratie: Bron: KNMI Het gaat om de benedenloop.Er is hier sprake van een laagvlakte, waar de rivier langzaam stroomt. Dat is te zien aan het kronkelen, meanderen van de rivier. Toelichting: Kijk goed naar het gedrag van de rivier / de loop van de rivier. In laagvlakte stroomt het water in de rivier langzamer, en maakt deze meer kronkelige bochten (meander).  Hoger. Toelichting: bestudeer goed de verschillen tussen de rivieren de Rijn en de Maas. Houd daarbij rekening met het gegeven of een rivier een gemengde  rivier (bijv. de Rijn), gletsjerrivier of regenrivier (bijv. de Maas) is. Af. Toelichting: minder hoogteverschil tussen rivieren zorgt voor een lagere stroomsnelheid.Vasthouden. Toelichting: welke belangrijkste overeenkomstige functie hebben deze maatregelen? Zomerdijk. Klei. Toelichting: welk materiaal wordt er juist in de benedenloop afgezet? Sluit aan bij het onderdeel afvoeren van de drietrapsstrategie. Bij hevige regenbuien kan er namelijk meer water worden afgevoerd.  Obstakelverwijdering.Soms liggen er obstakels in de rivier, bijvoorbeeld bij bruggen. Deze belemmeren de afvoer van water. Met deze maatregel draag je bij aan het beschermen van het rivierengebied in Nederland als gevolg van klimaatverandering waarbij meer neerslag valt en de neerslag onregelmatig en daarbij soms intensiever valt. Tip: bestudeer alle maatregelen goed. Stel daarbij elke keer de vraag waarom juist in het Ruimte voor de Rivier project voor deze maatregelen zijn gekozen.  Als gevolg van klimaatverandering heeft Nederland te maken met een onregelmatig neerslagregiem. Het kaartje in figuur 5 laat zien dat in Limburg en Noord-Brabant sprake is van een neerslagtekort, waardoor de zandgronden in de zomer droger worden. Daar hebben de boeren veel last van.  Het verbreden van uiterwaarden zorgt voor  meer veiligheid bij hoogwater. De rivier krijgt bij hoogwater meer ruimte.Tip: bekijk onderstaande afbeelding om meer zicht te krijgen op functie van het verbreden van uiterwaarden.  Bron: Rijkswaterstaat  Nederland is het eindstation van rivieren zoals de Rijn en de Maas. Als er in de bovenloop veel neerslag valt en daarmee veel water wordt afgevoerd zal dit gevolgen hebben voor de wateroverlast in de benedenloop in Nederland. Daarom is samenwerking zo belangrijk. Toelichting: Gebruik bij het beantwoorden van dit soort vragen goed de kaart. Neem daarbij eerst de tijd om de kaart te bestuderen en probeer relevante gegevens uit de kaart te gebruiken bij het beantwoorden van deze vraag.  P: Waterscheiding Q: Stroomstelsel EstuariumHier worden zoet- en zoutwater met elkaar vermengd waardoor brak water ontstaat. Een estuarium heeft een belangrijke ecologische waarde door de combinatie van zoet- en zout water. Stap 3: afvoeren. Toelichting: Kribben en langsdammen hebben de functie om het water sneller af te voeren.  In 1953 waren de dijken niet beschermd via een grootste verdedigingssysteem zoals dat nu het geval is, namelijk: de Deltawerken. Dit is het grootste verdedigingssysteem tegen hoogwater die bescherming biedt vanuit zee met stormvloedkeringen, sluizen en dammen. Bij adaptief deltamanagement wil de overheid zo flexibel mogelijk inspelen op nieuwe kansen om Nederland klimaatbestendig en waterrobuust in te richten. Om dit te realiseren is intensieve samenwerken nodig.   De strijd tegen het water is niet voorbij in tegenstelling tot wat sommige Nederlanders denken. Honderd procent veiligheid tegen het water bestaat niet. Toelichting:De dijken in Nederland zijn zo gebouwd dat er per jaar een kans van 1 op de 100.00 is dat ze zullen overstromen. Dat betekent dat als je een dijk of duin woont je gemiddeld 1 keer per 100.000 jaar met een overstroming te maken krijgt. Als gevolg van klimaatverandering wordt het weer in Nederland extremer waardoor we soms te veel water hebben. In korte tijd kunnen gebieden daarom te maken krijgen met wateroverlast wanneer water niet snel genoeg afgevoerd kan worden. Rivieren krijgen dan te maken met piekafvoeren wat leidt tot overstromingsrisico’s. Op plekken in Nederland waar de kans op overstromingen hoog is, zal de waarde van huizen lager liggen aangezien deze woningen vaker wateroverlast en daarmee schade kunnen krijgen.