Seneca Maatschappijleer 5e ed - Hoofdstuk 4 - Pluriforme samenleving oefentoetsen & antwoorden

Bij deze tekst past de term cultuurdilemma het beste.  Antisemitisme: Joodse mensen zijn in de Europese geschiedenis heel vaak gediscrimineerd geweest, ook al voor de Tweede Wereldoorlog. De discriminatie van Joodse mensen en de haat tegen Joodse mensen noemen we antisemitisme. De scheiding tussen kerk en staat : in de Grondwet staat dat alle geloven gelijk behandeld moeten worden en de overheid neemt maatschappelijke taken van de kerk over (zoals zorg voor de armen). De kerk bemoeit zich niet meer met de (taken van de) overheid en de overheid bemoeit zich niet meer met de kerk. Verzuiling: verschillende groepen die andere denkbeelden hadden (katholieken, protestanten, socialisten, liberalen) gingen in Nederland in de 19e eeuw gescheiden van elkaar leven. Ze lieten elkaar grotendeels met rust. Groepen hadden hun eigen televisiestation en kranten. En er waren katholieke en protestantse scholen.  Polarisatie betekent dat de tegenstellingen (of: verschillen) tussen verschillende groepen in de samenleving steeds groter worden. Een voorbeeld van polarisatie is: klimaatactivisten willen dat boeren minder CO2 uitstoten om het klimaat te beschermen, maar boeren willen niets aan hun werkwijze veranderen om hun bestaanszekerheid te beschermen. Beide partijen gaan niet met elkaar in gesprek, maar gaan hard actie voeren.  a. tolerantieb. discriminatie en emancipatiec. uniformiteitd. diversiteite. pluriformiteit Social media zijn zo geprogrammeerd dat je dingen ziet (filmpjes, berichten, posts) die je leuk vindt. De kans is daarom groot dat je geen dingen meer ziet die je minder interessant vindt. Dit betekent ook dat de kans minder groot is dat je andere meningen en perspectieven te zien krijgt dan die je op dat moment zelf hebt. Je komt daardoor in een zogenaamde ‘filterbubbel’ terecht. Iedereen die in een filterbubbel ziet loopt het risico steeds weer bevestigd te worden van zijn/haar/hun eigen gelijk, zonder ooit een keer een tegengeluid of ander perspectief te horen. Dit kan er aan bijdragen dat mensen harder gaan denken over andere mensen en perspectieven en er grotere tegenstellingen in de samenleving ontstaan: polarisatie.   Globalisering betekent dat er steeds meer contact is tussen mensen en bedrijven uit verschillende landen en uit verschillende culturen. Het gaat om uitwisseling over landsgrenzen heen. Dit kan gaan via internet, via de uitwisseling van goederen, maar ook via migratie: mensen gaan dan fysiek over landsgrenzen heen om bijvoorbeeld ergens anders te werken, te studeren en/of te wonen. Bron 1 gaat over gastarbeiders.Bron 2 gaat over (Post)koloniale immigratie.Gastarbeiders kwamen naar Nederland omdat er grote tekorten aan arbeiders waren in Nederland na de Tweede Wereldoorlog. (Post)koloniale immigratie kwam met name op gang doordat de Nederlandse koloniën (Indonesië, Suriname, de Nederlandse Antillen) onafhankelijk werden. Mensen uit de voormalige koloniën konden in het begin vaak makkelijk naar Nederland verhuizen. De eerste reden waarom de overheid niet focuste op integratie van de migranten was dat men eerst dacht dat met name de arbeidsmigranten (of: gastarbeiders) weer weg zouden gaan. Het idee was dat ze tijdelijk in Nederland zouden werken. Uiteindelijk bleven veel mensen in Nederland, kregen kinderen en werden Nederlander. Ten tweede lag de herinnering van de Tweede Wereldoorlog nog vers in het geheugen van de overheid. Tijdens de oorlog discrimineerden de nazi’s andere bevolkingsgroepen en dwongen hen om zich aan te passen. De overheid wilde daarom niet de Nederlandse cultuur opleggen aan de migranten. De overheid stimuleerde zelfs dat immigranten onderwijs kregen in hun eigen taal en cultuur (ook met het idee dat ze dan later terug konden zonder te veel problemen).  Als het gaat om arbeidsmigranten dan heeft de overheid zelf in de jaren 50 actief campagne en beleid gevoerd om mensen naar Nederland te halen om te helpen in de Nederlandse industrie. Dit was actief overheidsbeleid en de huidige kritiek op de mensen zelf lijkt dan ook onterecht. De migranten die uit de voormalige koloniën kwamen hadden het recht om naar Nederland te komen in de beginjaren. Bovendien waren ze qua taal en netwerk (banden met andere migranten in Nederland) ook sterk met Nederland verbonden. Hier botsen de volgende twee grondrechten: de vrijheid van onderwijs (Artikel 23:2, 6 Grondwet) en het verbod op discriminatie (Artikel 1 Grondwet). Aan de ene kant wordt er gediscrimineerd op basis godsdienst omdat alleen vrouwen die een hoofddoek dragen (een aan religie gerelateerd kledingstuk) docent Arabisch mogen worden. Voor niet-moslimmedewerkers is er geen verplichting om een hoofddoek te dragen. Docenten die moslim zijn maar geen hoofddoek willen dragen worden gedscrimineerd door de school (zij worden niet gelijk behandeld als niet-moslimdocenten).Aan de andere kant mogen scholen voor bijzonder onderwijs volgens de Grondwet zelf invulling aan dat onderwijs geven (en wellicht ook aan het personeelsbeleid), dit hoort bij de vrijheid van onderwijs. In principe geldt die vrijheid ook voor het personeelsbeleid. Jouw eigen antwoord is goed. Maar dit was het oordeel van het College (geparafraseerd):Als twee grondrechten botsen dan moet er gekeken worden naar welk grondrecht in dit specifieke geval voorrang moet krijgen. Daarbij is noodzakelijkheid een belangrijke maatstaf: is het in dit specifieke geval noodzakelijk om een uitzondering te maken op het discriminatieverbod uit artikel 1 van de grondwet? Volgens het College voor de Rechten van de Mens is dat hier niet het geval: de school heeft niet goed kunnen beargumenteren waarom het voor een docent Arabisch (een functie waarbij het bovendien niet gaat om het overdragen van kennis over religie) nodig is dat docentes die moslim zijn een hoofddoek dragen. Je kan het hele oordeel hier lezen.