Plein M 4e ed. deel 1A+1B - Hoofdstuk 2 - Mens en Aarde oefentoetsen & antwoorden

Regel waaraan mensen zich moeten houden. Afspraak, overeenkomst.Godsdienstig leider van een kerkprovincie.Heilig boek van de joden. Schil van harde steen rond de aarde die uit platen bestaat en waarop land en zee liggen.Los stuk hard steen waaruit de aardkorst bestaat. Een vulkaan die regelmatig uitbarst.Een vulkaan waar heel lang niets gebeurt, maar die plotseling wel kan uitbarsten.  Deze forten lopen in een lijn door Nederland heen omdat daar de rivier de Rijn ligt. De rijn was een natuurlijke grens van het Romeinse Rijk. De forten zijn langs deze rivier gebouwd om het Romeinse Rijk te beschermen. De samenwerking tussen de Romeinen en de Bataven noem je een bondgenootschap.De samenwerking was een voordeel voor de Bataven omdat zij geen belasting aan de Romeinen hoefde te betalen. De samenwerking was een voordeel voor Romeinen omdat de Bataven de Romeinen hielpen de grens van het Romeinse Rijk te verdedigen. Toelichting: Ook als je zelf niet goed weet waar de Rijn ligt, kun je redeneren waarom de forten op deze lijn liggen. De Romeinen gebruikte vaak natuurlijke grenzen om hun rijk te beschermen. Het is immers niet makkelijk om zo maar een grote rivier of gebergte over te steken of daar aan te vallen. Het begrip bondgenootschap en de samenwerking tussen de Romeinen en Bataven wordt letterlijk in je boek genoemd. Ook de voordelen voor beide groepen staan in je boek. Vergeet ze niet voor zowel de Romeinen als voor de Bataven te noemen.  D - E - C - A - G - B - FToelichting: D: De Romeinen stonden volken van de gebieden die ze bezetten toe hun eigen goden te blijven vereren, zolang deze volken ook de keizer en Romeinse goden vereerden. E:  De Romeinen zagen Jezus als een bedreiging voor het keizerrijk en kruisigden hem rond 30 n.Chr. Hij en zijn volgelingen weigerden namelijk de Romeinse goden te vereren. C: De Romeinen vroegen de christenen om ook de staatsgoden te vereren, maar de christenen weigerde dit. Daarom verbood de keizer in 249 n.Chr. het christendom en liet duizenden christenen doden.A: In het jaar 300. n.Chr. werd keizer Constantijn zelf christen en stelde godsdienstvrijheid in. Mensen mochten dus zelf kiezen waarin ze geloofden. G: Het christendom krijgt na het instellen van de godsdienstvrijheid steeds meer aanhangers in het Romeinse Rijk. Rond 390 n.Chr. was het christendom de staatsgodsdienst. B: Er kwam een West- en Oost-Romeins Rijk met elk een eigen keizer. In 395 n.Chr. werd het Romeinse Rijk officieel gesplitst in twee delen.  F: De laatste keizer van het West-Romeinse Rijk werd afgezet en en Italië werd een Germaans koninkrijk in 476 n.Chr. Tip: Dit soort vragen zijn ingewikkeld omdat ze van je verwachten gebeurtenissen in de juiste volgorde te zetten. Het is hiervoor niet nodig dat je jaartallen kent. Begin altijd met de gebeurtenissen waarvan je zeker weet dat ze eerder of later dan elkaar gebeuren en werk van daaruit verder. Wellicht blijven er 1 of 2 gebeurtenissen over waarvan je niet zeker bent. Probeer logisch na te denken en deze op het laatste moment op de juiste plek te zetten. Ook als je een of twee begrippen op de verkeerde plek zet krijg je nog steeds punten.  Juist. Toelichting: Dit is een feitje wat letterlijk in je boek staat. Juist. Toelichting: In 146 v.Chr. veroverde de Romeinen Griekenland. Ze bewonderden de Griekse cultuur en namen daarom veel hiervan over. Zo ontstond de Grieks-Romeinse cultuur. Onjuist. Toelichting: Pas rond 300 n.Chr. kwam er godsdienstvrijheid in het Romeinse Rijk, toen keizer Constantijn zelf christen werd en mensen wilde laten kiezen wat ze geloofden. Wel werden godsdiensten van andere volken vaak toegestaan door eerdere Romeinse keizers, mits deze volken ook de Romeinse goden vereerden. Dat was echter geen volledige godsdienstvrijheid. Onjuist. Toelichting: De joden geloven in één god genaamd Jahweh.  De aarde bestaat uit drie lagen. Wij leven op de buitenste laag genaamd de aardkorst, deze laag bestaat uit (a) gesteente. De laag daaronder is een soort stroperige massa waar het een stuk heter is, deze laag noemen we de (b) aardmantel. In het binnenste van de aarde, genaamd de (c) aardkern, is het nog heter, wel 5000 graden. De buitenste laag, de aardkorst, waar wij op leven, is gelukkig niet zo heet. Wel zitten er scheuren in, die scheuren verdelen de aardkorst in aardkorstplaten. Wanneer aardkorstplaten plotseling met een schok naar hun nieuwe plek schuiven ontstaat er een (d) aardbeving. De sterkte hiervan wordt gemeten op (e) de schaal van Richter. In Nederland wonen wij midden op een grote aardkorstplaat daarom is de kans dus (f) klein dat wij dit meemaken. In een land als Nepal ligt de grens van twee aardkorstplaten daarom is de kans (g) groot dat zij dit meemaken. Tip!Deze vraag toetst vrijwel alle belangrijke begrippen uit paragraaf 3. Lees de tekst eerst door en vul de begrippen in die je zeker weet. Ga vervolgens terug naar de begrippen waar je over twijfelt. Vul altijd iets in, ook als je niet helemaal zeker bent van je antwoord.  Een positief gevolg van een vulkaanuitbarsting is dat as en lava de grond erg vruchtbaar maken voor akkerbouw.Een negatief gevolg van een vulkaanuitbarsting is dat er lava, giftige gassen en rookwolken uit de vulkaan komen. Een vulkaanuitbarsting kan hierdoor dodelijk zijn voor mensen, dieren en natuur in de omgeving. Tip! De positieve en negatieve gevolgen worden letterlijk in je boek genoemd. Zorg dat je dit soort feitjes goed weet.  Onjuist. Toelichting: Op de schaal van Richter wordt de sterkte van aardbevingen gemeten, de schaal loopt van 1 tot 12, waarbij 12 het sterkste is. Bij een sterkte van 7 storten gebouwen in en gaan bruggen en wegen stuk. Dat is dus een enorm sterke aardbeving. Onjuist. Toelichting: Dit is onjuist, want wanneer aardkorstplaten tegen elkaar aanbotsen ontstaan aardbevingen niet wanneer ze uit elkaar drijven. Juist. Toelichting: Dit heeft ermee te maken dat op de grens van aardkorstplaten ruimte is voor het ontstaan van aardbevingen en vulkanen. Op de grens van aardkorstplaten botsen de platen tegen elkaar aan en ontstaan aardbevingen en op de grens van aardkorstplaten is er ruimte voor magma om naar boven te komen en als lava uit de vulkaan te spuwen. Onjuist. Toelichting: Aardkorstplaten drijven op magma, pas wanneer magma uit de aardkorst te voorschijn komt noemen we het lava.  Ten tijde van de Romeinse overheersing kwamen veel mensen uit de omgeving naar de nederzetting om daar goederen te kopen en verkopen. Een aantal van deze mensen bleef daar uiteindelijk wonen. Zo groeide deze plaats uit tot de stad Nijmegen. Toelichting: Deze vraag lijkt door het gebruik van de bron ingewikkeld, echter heb je vooral de kennis uit je boek nodig en kun je vervolgens zelf verder redeneren waarom de Romeinse nederzetting is uitgegroeid tot een stad.  Op de afbeelding zien we keizer Constantijn met een kroon met daarop een kruis. Het kruis staat voor het kruis waaraan Jezus is gekruisigd, dat laat zien dat keizer Constantijn een christen was. De eerdere keizers van het Romeinse Rijk geloofden in meerdere goden. Keizer Constantijn geloofde slechts in 1 God. Toelichting: Bij deze vraag is het belangrijk om een beeldelement te noemen, je ziet duidelijk het kruis op de kroon van Constantijn, dit is de hint waaraan je ziet dat hij christen is. Als het niet lukte om vraag a te beantwoorden, gebruik dan je kennis over verschillende soorten godsdiensten om deze vraag te beantwoorden. Tip! Zorg bij bronvragen dat je altijd verwijst naar de bron.  De aardkorstplaten waar de werelddelen op liggen zijn in beweging. Dat betekent dat de werelddelen 290 miljoen jaar geleden dicht bij elkaar lagen, maar na deze lange tijd uit elkaar zijn gedreven tot de aarde die we nu kennen. De drie manieren waarop de aardkorstplaten waarop de werelddelen bewegen zijn:Langs elkaar schuivenBij elkaar vandaan drijven Tegen elkaar aanbotsen. Toelichting:Deze vraag toetst of je begrijpt dat hele werelddelen kunnen bewegen door dat de aardkorstplaten bewegen en dat er verschillende manieren zijn waarop dat gebeurt. De Himalaya is een gebergte in onder andere Nepal, India en Tibet. Gebergten ontstaan door het tegen elkaar aanbotsen van aardplaten. Toelichting: De Himalaya is ontstaan door het tegen elkaar aanbotsen van India en Azië.  1: aswolk.3: krater.8: kraterpijp.9: magma.Nee, het is niet veilig om rond deze vulkaan te wonen. Je ziet op de afbeelding duidelijk de rook en aswolk. In deze aswolk zitten stoffen die giftig zijn voor mensen. Door de rook weet je dat het hier gaat om een vulkaan die wellicht snel gaat uitbarsten. Toelichting: Bedenk voor deze vraag goed welke begrippen je moet kennen. Het kan verwarrend zijn dat er meerdere nummers op deze afbeelding staan, laat je hierdoor niet afleiden. Noem bij dit soort vragen altijd een beeldelement. In dit geval zie je een grote rookwolk waaraan je kunt zien dat het niet veilig is om in de buurt van deze actieve vulkaan te wonen.