Economie Integraal 2e ed deel 1+2 - Hoofdstuk 15 - Werk en werkloosheid oefentoetsen & antwoorden

De beroepsbevolking bestaat uit alle werknemers en zelfstandigen tussen de 15 en 75 jaar oud die minimaal één uur per week kunnen en willen werken. De werkgelegenheid bestaat uit de werkzame beroepsbevolking, oftewel het deel van de beroepsbevolking dat ook daadwerkelijk betaald werk heeft voor minimaal één uur per week.  Inactieven zijn mensen tussen de 15 en 75 jaar oud, die niet actief op zoek zijn naar werk. Een deel van de inactieven ontvangt een uitkering, maar dat hoeft niet per se. Zo vallen studenten (zonder bijbaan) en thuisblijvende ouders ook onder inactieven, terwijl die geen uitkering ontvangen. Het niet-werkzame deel van de beroepsbevolking noemen we de werklozen. Dit zijn mensen tussen de 15 en 75 jaar oud, die wel actief op zoek zijn naar werk.  D C F E  B G A  Niet alle werknemers in Nederland werken fulltime, maar werken in deeltijd. Werken in deeltijd betekent dat je minder dan 38-40 uur per week werkt.Zo kan één fulltime baan van 40 uur worden ingevuld door twee deeltijdwerkers, die beiden 20 uur per week werken. Daarnaast kan het ook zijn dat een werknemer meerdere banen heeft en misschien zelfs meer dan fulltime werkt.  Flexwerk betekent dat je als werknemer niet een vast aantal uren per week werkt. Voordeel voor de werkgever is dat hij de flexwerker alleen hoeft te betalen, wanneer deze wordt ingezet. Zo kan de werkgever gebruik maken van flexwerkers op piekmomenten, zoals op koopavonden, weekenden of in vakantieperioden. Voordeel voor flexwerkers is dat zij afwisselend kunnen werken op diverse werkplekken. Ook hebben zij zo sneller toegang tot bepaalde bedrijven, die anders geen vaste medewerkers zouden willen aannemen. Verlaging van de rente als oplossing voor structurele werkloosheid:Doordat de rente wordt verlaagd wordt het voor bedrijven goedkoper om geld te lenen. Bedrijven gaan met dit geleende geld meer investeren. Hierdoor stijgt de productie(capaciteit) en de werkgelegenheid.De (structurele) werkloosheid daalt. Verlaging van de rente als oplossing voor conjuncturele werkloosheid:Door een verlaging van de rente gaan consumenten meer lenen en minder sparen. De bestedingen stijgen / de effectieve vraag stijgt. Productie bij bedrijven gaat stijgen.De (conjuncturele) werkloosheid daalt. Eindantwoord a)Overheidsbestedingen stijgen 🡪 effectieve vraag stijgt 🡪 productie stijgt 🡪 werkloosheid daaltBenoem altijd productie in je antwoord!Eindantwoord b)Loonbelasting verlagen 🡪 netto-inkomens stijgen 🡪 bestedingen stijgen 🡪 productie stijgt 🡪 conjuncturele werkloosheid daalt. Winstbelasting verlagen 🡪 bedrijven maken meer winst 🡪 investeringen stijgen 🡪 productiecapaciteit stijgt 🡪 kwantitatieve structurele werkloosheid daalt. btw verlagen 🡪 producten worden goedkoper 🡪 bestedingen stijgen 🡪 productie stijgt 🡪 conjuncturele werkloosheid daalt.Uitkeringen verhogen 🡪 bestedingen stijgen 🡪 productie stijgt 🡪 conjuncturele werkloosheid daalt. Loonkostensubsidies verstrekken 🡪 loonkosten voor bedrijven dalen 🡪 bedrijven maken meer winst 🡪 investeringen stijgen 🡪 productiecapaciteit stijgt 🡪 kwantitatieve structurele werkloosheid daalt. Importheffingen verhogen 🡪 buitenlandse producten worden duurder in Nederland 🡪 effectieve vraag naar Nederlandse producten stijgt 🡪 productie in Nederland stijgt 🡪 conjuncturele werkloosheid daalt. Subsidies voor opleidingen en cursussen verstrekken 🡪 meer mensen gaan studeren / omscholen 🡪 betere match tussen eisen werkgevers en vaardigheden werknemers 🡪 kwalitatieve werkloosheid daalt.Maak waar mogelijk de koppeling met productie of productiecapaciteit! Eindantwoord a)We spreken van een krappe of gespannen arbeidsmarkt wanneer de vraag van werkgevers naar arbeid groter is dan het aanbod van arbeidskrachten. Er is dan een tekort aan arbeidskrachten. Werkgevers kunnen moeilijk werknemers vinden. Eindantwoord b)Een krappe arbeidsmarkt biedt op korte termijn vooral voordelen voor werknemers. Zij hebben door het tekort een sterkere onderhandelingspositie ten opzichte van werkgevers. Werknemers kunnen hogere salarissen uitonderhandelen. Werknemers kunnen sneller een vast contract krijgen. Door de hogere loonkosten gaan bedrijven meer investeren in automatisering en robotisering, waardoor effectievere productieprocessen kunnen ontstaan. Hierdoor kan de werkgelegenheid dalen.Eindantwoord c)Een krappe arbeidsmarkt biedt op korte termijn vooral nadelen voor werkgevers:Door hogere looneisen dalen de winsten. Het wordt moeilijker om goed personeel te vinden. Door de hogere looneisen van nieuw personeel, ontstaan er verschillen tussen nieuwe en bestaande werknemers, wat tot ontevredenheid leidt. Hierdoor kunnen goede, bestaande werknemers het bedrijf verlaten, op zoek naar een beter betaalde baan ergens anders. Doordat de stijgende loonkosten stijgen ook de verkoopprijzen van producten (inflatie). Door de stijgende verkoopprijzen van Nederlandse producten, daalt de internationale concurrentiepositie van bedrijven 🡪 export daalt 🡪 productie daalt 🡪 werkloosheid stijgt. Eindantwoord d)Overheidsmaatregelen bij een krappe arbeidsmarkt zullen er altijd op gericht zijn om de beroepsbevolking te laten stijgen, dus mensen tussen de 15 en 75 stimuleren om te gaan werken. Echter zijn maatregelen die voordelig zijn voor werknemers (zoals een hoger minimumloon) nadelig voor werkgevers. Op lange termijn kan dit weer tot problemen op de arbeidsmarkt leiden.Daarnaast hebben maatregelen vanuit de overheid vaak een blijvend karakter. Wetten en regels kunnen niet zomaar teruggedraaid worden wanneer de krapte op de arbeidsmarkt voorbij is. Een mogelijkheid zou zijn om de uitkeringen te verlagen. Maar dit zal politiek gezien geen populaire maatregel zijn. Bovendien leidt dit tot denivellering.    Eindantwoord a)bij (1) aanbodzijde bij (2) verborgen werkloosheid bij (3) beroepsbevolkingEindantwoord b)Het deelnamepercentage van vrouwen is toegenomen. Van 52% naar 54%De omvang van de vrouwelijke beroepsgeschikte bevolking is toegenomen.Van 5,26 miljoen naar 5,33 miljoen De vrouwelijke beroepsbevolking is dus groter geworden.Van 52% van 5,26 miljoen = 2.735.200Naar 54% van 5,33 miljoen = 2.878.200Eindantwoord c)Werkloosheidspercentage mannen in 200177.000 / 77% van 5,47 miljoen x 100 = 1,83%Werkloosheidspercentage vrouwen in 200169.000 / 54% van 5,33 miljoen x 100 = 2,40%  Eindantwoord a)bij een belastbaar inkomen van € 40.000 hoort een belastingtarief van 36,93%. Dus de berekende belasting: = 0,3693 x € 40.000 = € 14.772 Te betalen belasting = berekende belasting - heffingskortingen =  € 14.772 – € 1.406 – € 2.857 = € 10.509 De gemiddelde belastingdruk = €10.509 / €40.000 x 100% = 26,3% Dit is lager dan 27,9%, dus de gemiddelde belastingdruk is gedaaldEindantwoord b)Mogelijk antwoord 1)Het gemiddelde besteedbaar inkomen neemt toe de vraag naar producten stijgt, de productie stijgt de vraag naar arbeid kan stijgen Mogelijk antwoord 2)Het gemiddelde besteedbaar inkomen neemt toe, waardoor er lagere looneisen gesteld worden (ten behoeve van koopkrachtstijging) waardoor de concurrentiepositie verbetert / (of)waardoor verkoopprijzen kunnen dalen de vraag stijgt productie stijgt daardoor kan de vraag naar arbeid kan stijgenEindantwoord c)Mogelijk antwoord 1)Meer mensen (die eerder niet op zoek waren, en nu aangetrokken worden door de hogere netto beloning) zullen zich aanbieden op de arbeidsmarkt.dit extra aanbod van arbeid vermindert het effect van de daling van het aantal werklozen. dit betekent dat de daling van de werkloosheid minder sterk is dan de stijging van de werkgelegenheid.Mogelijk antwoord 2)Werknemers die in deeltijd werken (die niet op zoek waren naar extra arbeidsuren, en nu aangetrokken worden door de hogere netto beloning) zullen zich voor extra arbeidsuren aanbieden op de arbeidsmarkt.Dit extra aanbod van arbeid vermindert het effect van de daling van het aantal werklozen. Dit betekent dat de daling van de werkloosheid minder sterk is dan de stijging van de werkgelegenheid. Mogelijk antwoord 3)Mensen die werkloos zijn kunnen een andere opleiding / andere kwaliteiten hebben dan de gevraagde arbeid (er is sprake van kwalitatieve werkloosheid) waardoor de toegenomen werkgelegenheid maar ten dele vervuld kan worden door mensen die werkloos zijn. en de daling van de werkloosheid dus minder sterk is dan de stijging van de werkgelegenheid.