Talent MAX 3.1 deel A+B - Hoofdstuk Onderdeel Spelling deel A - 1.9 t/m 3.9 oefentoetsen & antwoorden

Bij werkwoorden in de verleden tijd gebruik je de regel van ’t kofschip x (of ’t fokschaap). Je kijkt hierbij naar de laatste letter van de stam van het werkwoord. Eindigt de stam op een medeklinker uit ’t kofschip x (t, k, f, s, ch, p), dan voeg je -te(n) toe in de verleden tijd. 

Eindigt de stam op een andere letter (zoals bij 'brand', eindigend op een d), dan voeg je -de(n) toe.

• Branden: stam = brand → eindigt op d (niet in ’t kofschip x) → verleden tijd: brandde

• Werken: stam = werk → eindigt op k (wel in ’t kofschip x) → verleden tijd: werkte

Inleiden van een opsomming

• Voorbeeldzin: Bij de bakker koop ik altijd hetzelfde: broodjes, croissants en krentenbollen.

Inleiden van een citaat

• Voorbeeldzin: De docent zei: 'Morgen hebben jullie een onverwachte toets.’ 

Vier van de volgende:

• Voor het geven van een bevel.

• Voor het geven van advies.

• Voor opdrachten en instructies.

• Om iemand te waarschuwen.

• Om iets te verbieden.

• Je gebruikt een tussen-s in een samenstelling als je die s hoort bij het uitspreken, zoals in dorpsplein of stationsrestauratie. Als het tweede woord met een s-klank begint, luister je of je een s hoort, zoals in stadsschouwburg (want stadsreiniging hoor je ook een s).

• Je gebruikt een tussen-(e)n als het eerste deel van de samenstelling een meervoud op -en heeft.

  Bijvoorbeeld: eik – eiken – eikenboom. Ook: blinde – blinden – blindenschool.

• Een tegenwoordig deelwoord geeft aan dat iets nog bezig is. Je maakt het door een -d achter de infinitief te zetten, zoals in lopend (lopen + d) of zingend (zingen + d).

• Je kunt controleren of het om een tegenwoordig deelwoord gaat door de zin te herschrijven met ‘terwijl’  + een persoonsvorm. Je vervangt dan het tegenwoordig deelwoord door een bijzin met ‘terwijl’. 

  • Voorbeeld: De jongen liep zingend over het plein.

  • Controle: Terwijl hij zong, liep de jongen over het plein.

• Om te bepalen of je -de(n) of -te(n) gebruikt bij werkwoorden in de verleden tijd, pas je de regel van 't kofschip toe. Je kijkt hierbij naar de laatste letter van de stam (het hele werkwoord min -en).

• Bij verhuizen is de stam verhuiz. De laatste letter is een z, en deze zit niet in 't kofschip. Daarom schrijf je in de verleden tijd verhuisde (met -de).

• Bij lachen is de stam lach. De laatste letter (klank) van de stam is ch, en deze zit wel in 't kofschip. Daarom schrijf je in de verleden tijd lachte (met -te).
  

D is juist.

Toelichting: 

• A: “Het”, “Zuid-Afrika” en “Namibië” moeten met een hoofdletter.

• B: ‘s “Winters” en “Nederland” moeten met hoofdletter.

• C: Een citaat begint met een hoofdletter, dus “We”.

• D: Correct gebruik van hoofdletters bij een feestdag en een merknaam.

1. De baby lag zachtjes snurkend in de wieg.

• Terwijl hij snurkte, lag de baby zachtjes in de wieg.

2. Huilend rende het kind naar zijn moeder.

• Terwijl het kind huilde, rende het naar zijn moeder.

3. De hond liep blaffend achter de fietsers aan.

• Terwijl hij blafte, liep de hond achter de fietsers aan.

1. Dit jaar gaan we naar de volgende plekken op vakantie: Rome, Parijs, Wenen en Londen.

2. Hij wilde naar het strand; zijn vrouw Marga verkoos echter de rust van thuis en bleef liever binnen met een goed boek.

1. De professor vroeg: "Wie wil als eerste presenteren?"

• Een citaat begint met hoofdletter en staat tussen aanhalingstekens.

2. Met Pasen gaan we bij oma eten.

• Feestdag met een hoofdletter.

3. Jan en ik gaan naar het Rotterdams Café op de Kalverstraat.

• Eigennamen: persoon, locatie, aardrijkskundige naam, straatnaam.

4. Ze spraken af met mevrouw Van der Plas en meneer De Vos.

• Achternamen met tussenvoegsel na een voornaam of mevrouw/meneer = hoofdletter.

5. 50 meter na het eerste café begon de marathonloper te wankelen.

• Geen hoofdletter nodig, want het gaat hier om een getal. Als een zin begint met een getal in cijfers, krijgt het eerste woord dat volgt geen hoofdletter.

1. aspergesoep

• Geen tussen-(e)n, want asperge heeft alleen een meervoud op -s: asperges.

2. jongensfiets

• Wel een tussen-s, want je hoort een s-klank bij uitspraak en jongen wordt jongens als meervoud.

3. blindengeleidehond

• Wel een tussen-(e)n, want blinde wordt blinden in het meervoud. 

4. benzinepomp

• Geen tussen-(e)n, want benzine heeft geen meervoud.

5. geboortekaartje

• Geen tussen-(e)n, want geboorte heeft een meervoud op zowel -n als -s (geboorten, geboortes) → uitzonderingsregel: geen tussen-(e)n.

De woorden die ingevuld moeten worden staan vetgedrukt, de vervoeging van de werkwoorden staan gearceerd.

1. Tijdens het jaarlijkse familiediner voelde de introducé, die niemand behalve de gastheer kende, zich plotseling zo ongemakkelijk dat hij stilletjes eerder vertrok.

2. De dominee, herkenbaar aan zijn lange zwarte toga, verloor gisteren zijn leren portemonnee toen hij gehaast de trein uitstapte.

3. Een doorsnee reiziger bestelt meestal in het drukke café een broodje, terwijl anderen liever uitgebreid lunchen in een restaurant.

4. Een van de dingen die zij gedurende haar opleiding aan de lerarenopleiding van de koksschool heeft geleerd, is hoe je gezonde groentesoep maakt.

5. Tijdens de les biologie bewonderden we het tropisch aquarium en een kleurrijke aquarel van vissen.

6. De politie arresteert een jonge delinquent na de gerichte liquidatie op een crimineel leider.

7. Voor haar spreekbeurt houdt ze een quiz over het gebruik van een tranquillizer bij angststoornissen.

8. In de drukke stationsstraat ontdekte een voorbijganger een grote paddenstoel naast de stoep.

9. Tijdens de rechtszaak keek de nieuwsgierige pottenkijker onopvallend mee vanuit de overkant van de zaal.