Nova Scheikunde MAX 2021 deel A - Hoofdstuk 1 - Materialen en stoffen oefentoetsen & antwoorden

a) Een stof die niet opraakt, omdat deze weer opnieuw kan bijgroeien in de natuur.b) Materialen die je niet in de natuur kunt vinden, maar die je moet maken, worden synthetische stoffen genoemd. Voorbeelden van goede antwoorden zijn:BaksteenKunstoffenPlasticsGlasc) Stofeigenschappen zijn: Kleur, smaak, kookpunt, oplosbaarheid, brandbaarheid. (Toelichting: temperatuur, volume en massa zijn geen stofeigenschappen, omdat ze niet per stof altijd hetzelfde zijn. Neem een glas water: dat kan verschillende temperatuur, volume en massa hebben van een ander glas water; maar het water heeft dezelfde kleur, smaak etc. als alle andere water). d) Een tekening waarin je duidelijk twee verschillende stoffen laat zien. Dus bijvoorbeeld met twee kleuren, maar als je geen kleuren in de buurt hebt, kun je ook stof A en stof B aangeven. e) Dit valt onder een suspensie. Er zitten vaste stoffen (vruchtvlees) in, die niet oplossen in het oplosmiddel (sinaasappelsap)f) $\rm Volumepercentage \, stof = \frac{volume \, stof}{volume \, mengsel} \times 100 \%$g) Er zijn meerdere voorbeelden:filtreren 🡪 deeltjesgroottebezinken 🡪 dichtheidindampen 🡪 kookpuntdestilleren 🡪 kookpuntextraheren 🡪 oplosbaarheidadsorberen 🡪 aanhechtingsvermogencentrifugeren 🡪 dichtheid Dit moet nummer 8 zijn. Bij nummer 15 wordt het mengsel verhit, hierbij gaat de stof met het laagste kookpunt als eerste verdampen. Dit wordt vervolgens gecondenseerd bij nummer 5, uiteindelijk zal het als vloeistof bij nummer 8 binnen komen. Het destillaat is wat door het destillatieopstelling gaat, het residu is wat er overblijft bij nummer 15.  Het is belangrijk dat het materiaal flexibel is, zodat het veert. Het is belangrijk dat de dichtheid niet te hoog is, zodat het springkussen te verplaatsen is. Het is belangrijk dat het waterdicht en luchtdicht is, zodat er geen water (van regen) binnen kan komen en dat er geen lucht ontsnapt tijdens het springen.  Toelichting: Alle watermoleculen bewegen alle kanten op. Ze blijven dus niet bij elkaar, maar spreiden zich over een ruimte. (In deze tekening is er schematisch een bekerglas weergegeven. Hierin is te zien dat de watermoleculen zich ook verspreiden buiten het bekerglas. Jouw tekening hoeft geen bekerglas te bevatten). Een mengsel bestaat uit twee of meerdere stoffen. Bij een homogeen mengsel kun je geen onderscheid maken van de verschillende stoffen in het mengsel, bij een heterogene mengsel kun je wel een onderscheid maken van de verschillende stoffen. Voorbeeld van een homogeen mengsel: suiker in thee opgelost.Voorbeeld van een heterogeen mengsel: sinaasappelsap met vruchtvlees. Je ziet duidelijk dat er een punt is waar de lijn knikt. Deze knik gaat vervolgens in een rechte horizontale lijn verder. Dit betekent dat er sprake is van een kookpunt en géén kooktraject. Een kookpunt betekent dat er één stof aanwezig is, dus een zuivere stof. Voorbeeld: kookpunt van water is 100 graden Celsius. Joost moet filtreren, dan zie je welk residu en filtraat je hebt. Je kunt het volgende verwachten:Bij mengsel 1 is dat een blauw residu en een kleurloos filtraat.Bij mengsel 2 is dat een wit residu en een blauw, helder filtraat. Juiste antwoorden zijn twee van de volgende: Brandbaar, ontvetter, wasmiddel, vlekverwijderaar.Ja, want elke stof heeft een andere dichtheid. Gegeven: ρ = 710 kg/m³m = 0,15 kg. Reken eerst de massa om naar de juiste eenheid (kg is handig want die staat ook in de dichtheid): 150 g = 0,15 kg.Gevraagd: het volume (V)Formule: $\rho = \frac{m}{V}$, dus $V = \frac{m}{\rho}$. Berekening: $V = \frac{0,15}{710} $ = 0,00021 m³.Je had ook de dichtheid mogen omrekenen naar g/L. Dan krijg je een antwoord in L: namelijk 0,21 L. Conclusie: 0,00021 m³. a) $\rm Massapercentage \, stof = \frac{massa \, stof}{massa \, mengsel} \times 100 \% = \frac{34}{100} \times 100\% = 34 \, massa\%$Let op! Deze 34 gram koolhydraten zitten al in de 100 gram van het banaan. Het massa van het gehele mengsel is dus maar 100 gram en dus niet 134 gram. b) Gevraagd: massapercentage koolhydraten in bananensapGegeven: 180,7 gram koolhydraten per 1L en dichtheid van bananensap: 1,08 g/mLBerekening: eerst van volume naar massa: $\rm Massa = volume \, \times \, dichtheid = 1000 \, mL \times 1,08 g/mL = 1080 \, gram \, bananensap$Berekening van massapercentage: $\rm Massapercentage \, stof = \frac{massa \, stof}{massa \, mengsel} \times 100 \% = \frac{180,7}{1080} \times 100\% = 16,7 \, massa\%$Conclusie: Het massapercentage koolhydraten in bananensap is 16,7%. a) Zie tabel. KenmerkWel/nietEen oplossing bevat altijd water nietEen oplossing is altijd helder welEen oplossing is altijd gekleurd nietEen oplossing is altijd een vloeistof welb) Gegeven: ρ=0,789 kg/L=0,789 g/mL\rho = 0,789 \ kg/L = 0,789 \ g/mLρ=0,789 kg/L=0,789 g/mLV=280 mLV = 280 \ mLV=280 mL (Je mag ook VVV omrekenen naar L en ρ\rhoρ in kg/L laten staan, maar dan krijg je de massa in kg).Gevraagd: m=?m = ?m=?Formule: ρ=mV\rho = \frac{m}{V}ρ=Vm​, dus m=ρ×Vm = \rho \times Vm=ρ×VBerekening: m=ρ×V=0,789×280=221m = \rho \times V = 0,789 \times 280 = 221m=ρ×V=0,789×280=221Conclusie: Het is 221 g.c) Destillatie berust op het verschil in kookpunt. En hier hebben de stoffen verschillende kookpunten, dus kun je ze met destillatie van elkaar scheiden.d) De volgorde is: aceton-methanol-ethanol-water-pyridine. (Toelichting: hoe lager het kookpunt, hoe eerder de stof kookt en dus hoe sneller die uit de destillatie-opstelling komt).  a) Hydrofoob betekent dat een stof waterafstotend is en niet goed oplost in water.b)  Een mengsel van twee vloeistoffen die eigenlijk niet goed mengbaar zijn is een emulsie. c) Een fijngemalen vitaminepilletje is een mengsel van vaste stoffen. We weten weinig over de stofeigenschappen van vitamines B en C; we weten alleen dat deze twee vitamines goed oplossen in water en de andere niet.Daarom gaan we het vitaminepoeder eerst mengen met water. Vitamine B en C zullen oplossen en de andere vitamines niet. De hydrofiele vitamines B en C zou je dan dus kunnen scheiden van de andere vitamines door middel van extractie. Er ontstaat dan een suspensie, deze kan je bijvoorbeeld filtreren om de vaste stof van de oplossing te scheiden. Dan houd je de andere vitamines over.